Senioren

Gezond ouder worden dat is wat iedereen wil.

Senioren die heel hun leven al een gezonde levensstijl hadden zullen met weinig problemen inderdaad gezond oud kunnen worden.

Een ONGEZONDE levensstijl is o.m. het eten van veel bewerkte (kant en klare) voeding, gefrituurde voeding, veel rood vlees, geraffineerde granen en ...weinig of niet bewegen.

Belangrijk is ook zo lang mogelijk, wel op een aangepast tempo, te blijven werken of bezig te zijn. Bij het ouder worden is het belangrijk dat men zo lang mogelijk zelf kan zorgen voor de dagelijkse zaken. Uit een studie onder tachtigplussers blijkt dat voeding met voldoende eiwitten dan heel belangrijk is. Zij met de meeste eiwitten in hun voeding bleken duidelijk langer actief te kunnen blijven en hadden duidelijk minder chronische gezondheidsproblemen.

Een studie onderzocht de rol van een gezond voedingspatroon en is van mening dat dit een grote invloed kan hebben op het behoud van de fysieke functie, waardoor de kans op het ontwikkelen van lichamelijke beperkingen met ongeveer 25 procent afneemt. Gezonde voeding bestond o.m. uit meer groenten, meer peulvruchten en bonen,, meer volkoren granen, meer noten, meer omega-3 vetzuren en minder rood en bewerkt vlees en minder suikerhoudende producten.

Hier een studie die laat zien dat regelmatig bewegen de kans om dood te gaan flink kan verminderen. Doch uit de studie blijkt ook dat tot 4.400 stappen per dag die kans blijft afnemen doch bij nog meer stappen/dag die kans nauwelijks nog meer afneemt.
Ander onderzoek laat dat ook zien en dat zij die veel zitten toch wel iedere half uur even moeten bewegen. Let wel op onderzoek laat zien dat u het beste kunt bewegen op plaatsen met geen of zo min mogelijk luchtvervuiling in de vorm van fijnstof en op tijd water drinken laat ander onderzoek zien.

Een gezonde levensstijl met meer mediterrane voedingsgewoontes is belangrijker dan genetische aanleg om oud te kunnen worden. Niet erfelijkheid doch levensstijl blijkt de grootste invloed te hebben om 90 jaar te kunnen worden. Niet roken, koffie met mate en op vijftigjarige leeftijd een goede sociaal-economische status, een goede werklust en goede cholesterolwaarden zijn de belangrijkste voorwaarden om 90 jaar te kunnen worden. Ook op hoge leeftijd hebben rokers een aanzienlijk hoger risico om te overlijden dan niet-rokers. Stoppen blijft lonen: hoe langer geleden de laatste sigaret werd uitgedrukt, hoe lager het sterfterisico.

Uit een Zweedse studie onder ruim 68.000 personen in de leeftijd van 45 jaar en ouder, die 16 jaar gevolgd werden blijkt dat voeding die ontstekingen tegengaat zorgt voor een langer leven. Zij die het meeste van deze voeding aten hadden duidelijk minder kans om dood te gaan in het algemeen, aan hart- en vaatziektes of aan kanker (resp. 18, 20 en 13% minder kans). Voeding die ontstekingen tegengaan bestaat uit: fruit, groenten, volkoren granen, olijfolie, noten, chocolade en matig alcohol gebruik. Ontsteking veroorzakende voeding betreft o.m. rood vlees, chips, frisdranken en bewerkte en geraffineerde voeding.

Uit een studie onder ruim 2.600 zeventigplussers die 23 jaar gevolgd werden lijkt het dat vis eten goed is om gezond ouder te kunnen worden. Op verschillende momenten in de studie werden bloedmonsters genomen om de hoeveelheden omeg-3 vetzuren, zoals de visvetzuren DHA, EPA en DPA en het plantvetzuur ALA, vast te stellen. Slechts 11% van de deelnemers werden ouder zonder een chronische ziekte of cognitieve achteruitgang. Zij met de hoogste waarden van de visvetzuren en dan vooral EPA en DPA bleken wel ruim 20% minder kans te hebben om oud te worden met een chronische ziekte of cognitieve achteruitgang.

Voor vrouwen van middelbare leeftijd met een lage ‘gezonde leefstijlscore’ is het overlijdensrisico net zo groot als voor vrouwen zonder ongezonde gedragingen, maar die 15 jaar ouder zijn. Voor mannen bedraagt dit ‘verouderingseffect’ circa 8,5 jaar.

Velen met een minder goede levensstijl hebben al een ziekte, zoals een hart- en/of vaatziekte, kanker, overgewicht, diabetes of de kiem daarvoor. Deze minder goede levensstijl is wel te verklaren want het werd en  wordt u niet makkelijk gemaakt door de sterk veranderde economie van de laatste zestig jaren, de sterk opkomende voedingsmiddelenindustrie en de achteruitgang van het milieu.

Een duidelijk verminderde reukzin bij het ouder worden kan een voorbode zijn van dementie of de ziekte van Parkinson, onderzoek naar de oorzaak lijkt gewenst omdat hierdoor volgens onderzoek ook de kans op een vroegtijdige dood groter wordt.

Onderzoek onder vijfenzestigplussers met overgewicht blijkt dat voeding met minder calorieën maar met wel meer eiwitten (minimaal 1 gram per kg lichaamsgewicht per dag) helpt om meer gewicht te verliezen, meer spiermassa te behouden, de botkwaliteit te verbeteren en meer, en vooral slecht, vet te verliezen.

Let op: verandering van voedingsgewoontes als u ouder bent dan 75 lijkt niet echt zinvol volgens onderzoek. Vaak willen mensen met overgewicht minder suiker en vet eten om gewicht te verliezen of andere ziekte ziektes aan te pakken. Op zich zijn dit goede zaken voor "jongeren" doch zo blijkt weinig zinvol voor vijfenzeventigplussers.

Wat betreft een slecht voedingspatroon is men gelukkig nooit te oud om iets af te leren. Hoe het beter kan leest u o.m. bij Tips.

COPD komt veel meer voor dan gedacht, terwijl de ziekte bij de meeste personen onbehandeld blijft, zo krijgt ruim 1 op de 4 mensen in hun leven COPD en is COPD de vierde doodsoorzaak ter wereld. Uit onderzoek blijkt dat van de mensen ouder dan 70 jaar zelfs ruim 40% COPD heeft. Kijk hier hoe u dat kunt behandelen of voorkomen.

Nederlands onderzoek laat zien dat de helft van de vrouwen en een derde van de mannen in hun leven te maken krijgen met een beroerte of dementie of de ziekte van Parkinson. Kijk dus bij desbetreffende aandoeningen hoe ze te voorkomen.

Bedenk dat bij het ouder worden de kans op te weinig maagzuur duidelijk groter wordt, waardoor veel voedingsstoffen minder opgenomen worden in het lichaam zodat u eigenlijk die Tips zeker in acht moet nemen.

Niet de hoeveelheid voeding is nu belangrijk wel de kwaliteit met een variëteit aan alle belangrijke nutriënten en geen bewerkte of geraffineerde voeding en dranken.

Volgens diverse wetenschappelijke onderzoeken hebben senioren bijna zeker te lage bloedwaarden aan vitamine D en magnesium zodat aanvulling hiervan zeer gewenst is. Onderzoek laat zien dat goede bloedwaarden vitamine D de kans om vroegtijdig dood te gaan aanzienlijk kunnen verlagen. Nog een onderzoek dat laat zien dat wel de helft van de senioren een duidelijk tekort heeft aan vitamine D.

Ook choline, vitamine B6, vitamine B12 en de mineralen kalium en zeker zink (zie hier) zijn belangrijke nutriënten waaraan senioren vaak een tekort hebben. Niet te vergeten is ook fosfatidylcholine voor een gezonde huid en andere organen.

Let wel op: Meer dan de aanbevolen hoeveelheid foliumzuur (400 mcg/dag) uit de voeding kunnen zestigplussers volgens onderzoek beter niet aanvullen met meer foliumzuur. Langdurig hogere inname verzwakt het immuunsysteem met daardoor meer kans op infecties en kanker.

Let op met medicijnen:

Aangezien ouderen vaak meerdere, doorgaans chronische, aandoeningen hebben, gebruiken ze meestal meer geneesmiddelen dan jongeren. Van de ouderen boven de 65 jaar gebruikt (vaak onnodig) 90% gemiddeld 3,8 geneesmiddel per dag. Hoe meer geneesmiddelen per dag hoe meer kans op bijwerkingen en kunnen het geheugen beïnvloeden. Pas zeker op met teveel medicatie voor bloeddruk en diabetes want dat bevordert volgens onderzoek cognitieve achteruitgang.

Trouwens de meeste medicatie kan beter vervangen worden door bepaalde voeding zoals u kunt lezen bij de betreffende aandoeningen.

Ouderen zijn meer dan twee keer zo gevoelig voor bijwerkingen van geneesmiddelen als jongere mensen. Bijwerkingen zijn ook vaak ernstiger, beïnvloeden de kwaliteit van leven en leiden tot bezoek aan een arts en tot ziekenhuisopname.
Naarmate men ouder wordt, neemt de hoeveelheid water in het lichaam af en neemt de hoeveelheid vetweefsel in verhouding tot water toe. Hierdoor bereiken wateroplosbare geneesmiddelen bij ouderen hogere concentraties doordat er minder water beschikbaar is om ze te verdunnen en hopen vetoplosbare geneesmiddelen zich meer op omdat er relatief meer vetweefsel is om ze op te slaan. Verder zijn met het vorderen van de leeftijd de nieren minder goed in staat om geneesmiddelen in de urine uit te scheiden en zet de lever veel geneesmiddelen minder goed om. Vanwege al deze leeftijdsgebonden veranderingen blijven veel geneesmiddelen vaak langer in het lichaam van een oudere dan in dat van een jonger iemand, waardoor het effect van het geneesmiddel langer aanhoudt en het risico van bijwerkingen toeneemt. Om deze redenen moeten ouderen van bepaalde geneesmiddelen kleinere doses of wellicht minder doses per dag innemen. Vaak kan een geneesmiddel ook worden vervangen door een ander middel dat veiliger is.
Ouderen zijn gevoeliger voor de effecten van veel geneesmiddelen. Zo worden ouderen door het gebruik van slaapmiddelen of angstremmende middelen vaak slaperiger en raken eerder verward. Geneesmiddelen die de bloeddruk verlagen door verwijding (dilatatie) van de aders en vermindering van de hoeveelheid arbeid die het hart moet leveren, werken bij ouderen veel sterker dan bij jongeren.

Zie o.m. de artikelen Huisartsen passen medicijnen duizelige ouderen zelden aan en Spoedopname ouderen vaak vanwege medicijnen.

De meest gebruikte medicijnen door senioren zijn bloeddruk verlagende of cholesterol verlagende medicijnen, doch weinig of geen senioren hebben deze medicijnen, zeker de cholesterolverlagers, nodig, en al zeker niet als ze de adviezen bij betreffende aandoeningen volgen.

Een studie laat zien dat ouderen die 5 of meer medicijnen gebruiken veel meer kans hebben om zwakker te worden met mogelijk allerlei schadelijke bijwerkingen.

Met betrekking tot cholesterol hier een paar voorbeelden:

• Uit een grote studie blijkt dat zestigplussers met lage waarden slecht cholesterol (LDL) duidelijk meer kans hebben op dodelijke ziektes als kanker, longproblemen, maagdarmproblemen en hart- en vaatziektes en een vroegtijdige dood. Zij met de hoogste waarden LDL bleken duidelijk het langst te leven!! En dat geldt zeker voor tachtigplussers zo blijkt uit ander onderzoek.

• Zeker bij het ouder worden zijn net hogere bloedwaarden cholesterol belangrijk voor een flink kleinere kans op dementie en de ziekte van Alzheimer, zo blijkt uit onderzoek onder vijfenzeventigplussers.

Met betrekking tot hoge bloeddruk en senioren hier een conclusies van een paar onderzoeken.

Volgens een uitgebreide analyse van studies blijkt dat voor vijfenzestigplussers een (boven)bloeddruk van 150 mm Hg aanvaardbaar is en het niet zinvol is om deze met medicijnen te verlagen. De onderzoekers konden geen bewijs vinden dat bij een bloeddruk tot 150 bij ouderen een behandeling met medicijnen zinvol was.

Door de bijwerkingen van medicatie tegen hoge bloeddruk is de kans voor zeventigjarigen op een fatale val flink hoger, vergelijkbaar met de kans op een hartaanval of beroerte zo blijkt uit een studie. Zij die medicatie gebruikten hadden tot 40% meer kans op een val en zelfs ruim 200% meer kans als ze al eerder gevallen waren en dan te bedenken 1 op de 4 vallen fataal afliep.

Veel ouderen zo blijkt uit een studie krijgen medicatie terwijl de bloeddruk eigenlijk normaal is. Het gevolg is een te lage bloeddruk met mogelijk fatale gevolgen.

Bij ouderen boven de tachtig jaar kan volgens onderzoek een hogere bloeddruk wel eens niet ongezond zijn en samenhangen met betere nierfuncties en cognitie. Mogelijk vereist een verhoogde vaatweerstand bij ouderen een hogere bloeddruk om een goede weefseldoorbloeding te behouden en ischemische orgaanschade te voorkomen.

Angst om als kasplantje na een reanimatie te eindigen lijkt volgens onderzoek bij reanimatie na een hartstilstand ongegrond.

• Let op: Volgens onderzoek is het dagelijks innemen van een lage dosering aspirine niet zonder gevaar. Het verhoogt de kans op bloedingen in maag en hersenen, het geeft geen of nauwelijks voordelen tegen hart- en vaatziektes, het verhoogt wel de kans op kanker en het vroegtijdig overlijden. Hier nog een grote analyse die laat zien dat het dagelijks nemen van een aspirine wellicht geen goed idee is. Het verlaagt weliswaar de kans op hart- en vaatziekte met 11% (absoluut met 0,38%) doch het verhoogt wel de kans op een ernstige bloeding met 43% (absoluut met 0,47%).

• Let op: Volgens een studie onder ruim 60.000 ouderen blijkt dat anti-cholinerge geneesmiddelen een duidelijke daling van de mentale en fysieke functies veroorzaken . Anti-cholinerge geneesmiddelen worden vooral toegepast voor de behandeling van astma, hoge bloeddruk, slapeloosheid, duizeligheid en diarree. (Geneesmiddelen met belangrijke anticholinerge werking zijn o.m.: alimemazine (Nedeltran), biperideen (Akineton), chloorpromazine (Largactil), cimetidine (Tagamet), clemastine (Tavegil), clozapine (Leponex), digoxine (Lanoxin), disopyramide (Ritmoforine, Rythmodan), olanzapine (Zyprexa), oxybutynine (Didrase), prednisolon, promethazine (Phenergan), theofylline (Theolair, Theolin), thioridazine (Melleretten, Melleril), tolterodine (Detrusitol), tricyclische antidepressiva (bijvoorbeeld amitriptyline/Tryptizol, nortriptyline/Nortrilen, clomipramine/Anafranil) en trihexyfenidyl (Artane).)

• Let op: Volgens studie blijkt dat medicijnen met een anticholinerge werking de kans op een longontsteking bij senioren flink kunnen verhogen. Medicijnen met een anticholinerge werking zijn o.m. anticholinergica, parasympathicolytica en acetylcholinereceptor-antagonisten. Het zijn medicijnen die gebruikt worden tegen hoge bloeddruk, hartaandoeningen, chronische longproblemen, allergieën en zo verkrijgbare middelen tegen slapeloosheid, slechte spijsvertering en antihistaminica. Vaak gebruiken ouderen meerdere medicijnen met anticholinerge werking, hetgeen volgens de onderzoekers voor extra problemen kan zorgen.

• Let op: Uit een langjarige studie onder vijfenzestigplussers blijkt dat het gebruik van anticholinerge medicijnen de kans op dementie en de ziekte van Alzheimer duidelijk verhogen. Medicijnen met een anticholinerge werking zijn o.m. anticholinergica, parasympathicolytica en acetylcholinereceptor-antagonisten. Vooral een combinatie van medicijnen zorgt voor een flink hogere kans. De meest gebruikte anticholinerge medicijnen door de deelnemers in de studie waren antidepressiva, antihistamine en medicijnen tegen incontinentie.

• Let op: Uit een  studie blijkt dat het gebruik van anticholinerge geneesmiddelen de kans op vallen aanzienlijk kan vergroten. Anticholinerge geneesmiddelen blokkeren in de hersenen de neurotransmitter acetylcholine, die betrokken is bij de communicatie tussen zenuwcellen. Uit de studie blijkt dat oudere mannen bij het gebruik van deze medicatie ruim twee keer meer kans hebben om te vallen. Bij vrouwen werd er niet direct een verband gevonden. 

• Let op: In de zorg voor ouderen met gedragsproblemen door bijvoorbeeld dementie krijgen ook mensen zonder psychotische klachten regelmatig antipsychotica voorgeschreven. Ouderen lopen bij het gebruik van atypische antipsychotica zoals quetiapine, risperidon en olanzapine risico op nierschade en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen. Een Canadese populatiestudie bevestigt daarmee het eerder in klinische trials veronderstelde effect ook in de dagelijkse praktijk (Ann Intern Med. 2014;161:242-8).

• Let op: Uit grote Amerikaanse studies blijkt dat zeventigplussers vaak niet (meer) gebaat zijn bij een harde aanpak van bloedsuikerwaarden en bloeddruk. De gevolgen kunnen gevaarlijk zijn want zo blijkt dat lage bloeddruk en bloedsuikerwaarden het risico verhogen op duizeligheid, verwarring, vallen en zelfs het doodgaan. Allemaal risico's die bij het ouder worden steeds groter worden vandaar de oproep van de onderzoekers richting artsen om hier rekening mee te houden.

• Let op: Volgens onderzoek kunnen niet-hart-operaties bij vijfenzestigplussers de kans op hartschade vergroten en daardoor de kans op een vroegtijdige dood. Wellicht kunnen deze adviezen dan van belang zijn.

Algemeen

Belangrijke voorwaarden voor een lang en gezond leven zijn:

• Goede voedingsgewoontes zoals beschreven op deze site bij o.m. Tips met extra aandacht wellicht voor veel groenten en fruit.

• Regelmatig bewegen, of u nu dik of dun bent dat is de beste bescherming tegen hart- en vaatziektes, diabetes en geheugenproblemen en de ziekte van Alzheimer. Neem bijv. een volkstuintje. Zij die een volkstuintje hebben eten ook nog eens duidelijk meer fruit en groenten in vergelijking met zij die geen tuintje hebben. Het maakt ook niet hoeveel tijd besteed wordt aan het tuintje. Ook zij die bijv. vanwege een handicap weinig tijd kunnen besteden eten toch meer groenten en fruit dan zij die geen tuintje hebben. Uit een Europese studie blijkt dat al weinig inspanningen de kans om dood te gaan aan hart- en vaatziekte flink kan verminderen. Vier uur in de week wat wandelen, fietsen of tuinieren doet de kans om dood te gaan aan een hartziekte met wel 50% verminderen, zo blijkt uit de studie. Iedere dag een half uur zitten vervangen door bewegen doet de kans op een vroegtijdige dood wel met de helft verminderen, zo blijkt uit onderzoek. Een studie onder ouderen van gemiddeld 65 jaar, allen met een lichte mate van cognitieve achteruitgang, blijkt dat regelmatig bewegen cognitieve achteruitgang kan doen om keren. Zes maanden drie keer in de week 45 minuten bewegen, zoals wandelen, trimmen of fietsen zorgde dat men cognitief gezien negen jaar jonger werd. Een studie laat zien dat dagelijks 10 minuten stevig wandelen door ouderen zorgt voor duidelijk minder stijfheid en meer bewegelijkheid.

• Personen die niet roken, geen hypertensie hebben en ook geen overgewicht, leven gemiddeld ongeveer zes jaar langer en krijgen negen jaar later een ernstige chronische ziekte dan leeftijdsgenoten die behept zijn met deze drie risicofactoren, zoals gemeten vanaf middelbare leeftijd. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek. 

• Onderzoek laat zien dat langer werken zorgt voor een langer leven. Ook een doel in het leven blijkt volgens studies belangrijk te zijn voor een langer leven.

• Ouderen zonder een groene omgeving voelen zich volgens onderzoek vaker verdrietig, gefrustreerd en boos. Als ouderen minder kunnen lopen of naar groen toe kunnen rijden, is meer groen nodig rond het huis en dan ook speciaal groen wat ook vogels aantrekt.

• Zorg voor een goede eetlust, want volgens een studie is dat belangrijk voor ouderen waardoor ze de kans op doodgaan kunnen verminderen. Vaak hebben ouderen minder eetlust als gevolg van kauwproblemen, medicijngebruik of psychologische problemen als eenzaamheid of een depressie. Hierdoor krijgen zij minder energie en minder belangrijke voedingsstoffen binnen waardoor de kans op een vroegtijdige dood groter wordt.

• Een calorie-arm dieet, ook toegepast later in het leven kan leiden tot een langer leven en minder kans op ouderdom gerelateerde ziekten. Tijdens het ouder worden raken steeds meer cellen aan het punt dat ze zich niet meer dupliceren. Bij een calorie-arm dieet is het aantal van deze cellen, vooral in lever en darmen duidelijk minder als bij een gewoon dieet, zijn de telomeren duidelijk beter waardoor cellen zich beter kunnen blijven dupliceren. Als men een calorie-arm dieet combineert met een koolhydraat-arm dieet dan zijn de voordelen nog veel groter.

• Af en toe een dag vasten kan zorgen dat we minder snel verouderen, zo blijkt uit een studie. Vooral het ouder worden van de bloedvaten zorgt voor het verouderingsproces. Bij vasten is er geen glucose voorhanden waardoor de lever ketonen, zoals bètahydroxybutyraat, maakt die als energiebron dienen. Doch dit butyraat zorgt ook, zo blijkt uit de studie, dat cellen in de bloedvaatwanden weer gaan delen en vermenigvuldigen, zeg maar verjongen en het verouderingsproces afgeremd wordt.

• Het regelmatig eten van groene bladgroenten en andere groenten rijk aan vitamine K zijn erg belangrijk ter voorkoming van allerlei ouderdomsziektes zoals botontkalking, aderverkalking, hart- en vaatziekte en zelfs kanker.

• Een studie onder 5.200 vijfenzestigplussers laat weer eens het belang van een meer mediterraan dieet zien. De studie werd nog aangevuld met een analyse van drie andere studies onder 7.000 senioren. Deelnemers werden ingedeeld op een schaal van 0 tot 9, waarbij de mensen in nul nauwelijks mediterraan aten en de deelnemers in groep negen zich bijna volledig aan een mediterraan dieet hielden. De deelnemers werden gemiddeld 8 jaar gevolgd en zij die zich meer aan het dieet hielden hadden duidelijk minder kans op een vroegtijdige dood. Ieder punt hoger op de schaal bleek wel 5% minder kans te geven op doodgaan.

• Bij het ouder worden gaat doorgaans meer spiermassa verloren dan dat er aangemaakt wordt. Hierdoor kan een oudere fysiek vaak slechter functioneren. (Minder spiermassa geeft behalve slechtere bloedsuikerwaarden en daardoor een hogere kans op diabetes ook meer kans op overgewicht.) Neem bij iedere maaltijd 20-30 gram eiwitten, vooral weiproteinen met veel leucine en doe indien mogelijk regelmatig aan krachttrainingen. Hier nog een onderzoek die dat bevestigt. Trouwens tot op hoge leeftijd is het proces van verlies aan spiermassa omkeerbaar. Let wel op met (teveel) alcohol, volgens onderzoek doet dit het verlies aan spiermassa versnellen. Onderzoek laat zien dat zij met de meeste spiermassa en minste vetmassa het langste leven, hier een studie dat dat ook laat zien.

• Resveratrol gaat ook bij weinig inspanning verlies aan spiermassa en botdichtheid tegen en zorgt voor een betere motoriek.

• De bioactieve stof ursolzuur in de schil van appels gaat ook het verlies aan spiermassa tegen. Het verlies aan spiermassa overkomt iedereen vroeg of laat door ziekte of gewoon het ouder worden. Het gevolg van verlies van spiermassa is een langere hersteltijd bij een ziekte en hogere bloedwaarden cholesterol en glucose. Veruit het meeste ursolzuur wordt gevonden in de schil van appels verder nog in basilicum, bosbessen, cranberry’s, vlierbes, pepermunt, rozemarijn, lavendel, oregano, tijm, meidoorn en pruimen.

• Goede bloedwaarden vitamine D zijn belangrijk tegen allerlei ziektes en zorgen ook voor een nog goede spierkracht in armen en benen.

• Goede bloedwaarden vitamine D, veel bewegen en het eten van veel groenten en fruit zorgt voor een duidelijk langer leven.

• Behalve vitamine D zijn ook voldoende eiwitten in de voeding belangrijk om de kans op dood te gaan bij een ziekenhuisopname flink te verminderen, zo blijkt uit onderzoek. Uit een grote analyse blijkt wel dat het eten van de juiste eiwitten belangrijk zijn voor een langer leven. Het zijn de plantaardige eiwitten die duidelijk hiervoor zorgen terwijl de dierlijke eiwitten de kans op een langer leven een weinig doen afnemen. Trouwens dat dierlijke eiwitten zorgen voor een korter leven gold alleen voor mensen met één of meer ongezonde levensgewoontes; overgewicht, veel alcohol gebruik, roken of niet bewegen. In het bijzonder zijn het dan de dierlijke eiwitten in rood en bewerkt vlees en duidelijk minder de eiwitten in vis en gevogelte. 

• Regelmatig bewegen vertraagt volgens onderzoek de negatieve gevolgen van veroudering bij mensen met aandoeningen als artrose, cognitieve beperkingen en urine-incontinentie.

• Uit een kleine studie blijkt dat ouderen die nog regelmatig actief blijven duidelijk minder lichamelijke achteruitgang ondervinden tijdens het ouder worden. Niet alleen actief bewegen, sporten maar vooral ook spierversterkende oefeningen zijn belangrijk. E.e.e.a wordt nog eens bevestigd door deze studie, waarbij ook de grote voordelen voor uw hersenen naar voren komen.

• Voldoende drinken zoals water en thee (vooral groene). Ouderen vanaf 65 jaar wordt aangeraden iets meer te drinken omdat zij vaak minder gaan eten en daardoor via het voedsel minder vocht binnenkrijgen. Bovendien gaat bij ouderen de nierfunctie langzaam achteruit, de nieren hebben daarom meer vocht nodig om de afvalstoffen via de urine goed te kunnen afvoeren. Extra water is ook belangrijk bij hoge temperaturen, veel lichaamsinspanning en bij zout- en eiwitrijk voedsel.

• Een goede bloeddruk tegen hart- en vaatziektes en chronische nierziektes is belangrijk doch medicatie niet echt. Door de bijwerkingen van medicatie tegen hoge bloeddruk is de kans voor zeventigjarigen op een fatale val flink hoger, vergelijkbaar met de kans op een hartaanval of beroerte zo blijkt uit een studie. Trouwens bij een leeftijd van 80 en hoger dient een hoge bloeddruk al zeker niet met medicijnen omlaag gebracht te worden, dit verhoogt volgens onderzoek de kans op doodgaan sterk. Volgens een uitgebreide Amerikaanse analyse van de studies van de afgelopen 18 jaar blijkt dat voor vijfenzestigplussers een (boven)bloeddruk van 150 mm Hg aanvaardbaar is en het niet zinvol is om deze met medicijnen te verlagen. De onderzoekers konden geen bewijs vinden dat bij een bloeddruk tot 150 bij ouderen een behandeling met medicijnen zinvol was.

• Lage bloedsuikerwaarden, door goede voeding en veel bewegen. Een korte wandeling direct na de maaltijd zorgt volgens onderzoek voor minder suikerpieken. Dit is vooral belangrijk voor ouderen die al minder in staat zijn om de bloedsuikerwaarden te controleren door o.m. verminderde insuline aanmaak. Zitten na een maaltijd is voor ouderen volgens de onderzoekers het slechtste wat men kan doen.

• Regelmatig een aderlating is goed voor een duidelijk lagere bloeddruk, lagere bloedsuikerwaarden, betere cholesterolwaarden, lagere ijzerwaarden en minder markers voor hartproblemen.

• Heeft u ouderdomsvlekken op uw huid? Ouderdomsvlekken zijn het gevolg van eiwitten in de huid die eerst beschadigd zijn door de zon en dan veranderen. onder invloed van hoge bloedsuikerwaarden en/of roken, in bruine opeenhopingen AGEs. Zo ontstaat ook vertroebeling van de ooglens, waarbij de glasheldere eiwitten in de lens van het oog beschadigd raken door glycatie mede onder invloed van het ultraviolette licht van de zon. AGEs kunnen dan gaan samenklonteren waardoor uw zicht gehinderd wordt.

• Hoge bloedwaarden bètacaroteen. Dit gaat echter niet op voor rokers en zij die veel alcohol drinken, zij hebben met voeding rijk aan bètacaroteen een duidelijk hogere kans op verschillende kankers.

• Een goed gewicht handhaven. Zeker een BMI van 25 of ietsjes hoger want dat blijkt volgens een jarenlang groot onderzoek de minste kans te geven op doodgaan.

• Volgens onderzoek zijn voor jonge mensen hoge bloedwaarden koper en ijzer goed voor een goede gezondheid doch voor mensen ouder dan 50 jaar geven hoge bloedwaarden koper en vooral ijzer flink meer kans op de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, hart- en vaatziektes en andere ouderdomsziekten zoals kanker. Mannen hebben doorgaans meer ijzer in het lichaam en de hersenen dan vrouwen vandaar dat mannen ook vaker eerder al neurodegeneratieve ziektes ontwikkelen. Bij vrouwen waar de baarmoeder verwijderd is blijkt dat die vergelijkbare hoeveelheden ijzer in het lichaam en hersenen hebben als mannen. Belangrijk is daarom dat senioren supplementen met koper en ijzer achterwege laten, voeding rijk aan koper en ijzer zoals vlees verminderen, regelmatig bloed geven om het ijzergehalte te verminderen en zinktabletten nemen om de koperopname te verminderen. Hoge bloedwaarden ijzer en koper zorgen voor ongebonden of vrije ijzer- en koperionen. Bij hoge bloedwaarden ijzer en/of koper lijkt het kruid kurkuma veruit het beste in het binden van die vrije ijzer- en koperionen in het lichaam.

• Een gemiddeld selenium- en vitamine K tekort leidt tot ouderdomsaandoeningen. Een klein tekort al kan zorgen voor mutaties in vitamine- en mineraalafhankelijke eiwitten wat resulteert in ouderdomsziektes zoals kanker, hart- en vaatziekten, een verminderd immuunsysteem en verlies van hersenfunctie. Ernstig vitamine- of mineralentekorten komen in de Westerse wereld weinig voor doch kleine tekorten als gevolg van slechte voeding komen veel voor. Tekorten die over de tijd steeds groter worden en daarmee ook de schade die wordt aangericht.

• Bij het ouder worden vinden in het lichaam steeds meer epigenetische veranderingen plaats aan het DNA waardoor de kans op ziektes zoals kanker steeds groter wordt. Epigenetische veranderingen ook bekend als DNA-methylatie zetten zogezegd genen aan of uit. De belangrijkste oorzaak voor deze methylatie is volgens onderzoek het ouder worden. Zij met hoge bloedwaarden vitamine D en ook van selenium hebben duidelijk minder methylatie en dus duidelijk minder kans op kanker. Mannen blijken meer methylatie te hebben dan  vrouwen. Zij met hoge bloedwaarden foliumzuur en overgewicht daarentegen hebben duidelijk weer meer methylatie.

• Zij die veel alcohol drinken (4 of meer glazen per dag) hebben de helft kortere telomeren dan zij die weinig alcohol drinken.
  Een telomeer bestaat uit enkelstrengs DNA en zit aan het uiteinde van een chromosoom. Een telomeer is te vergelijken met het plastic uiteinde van een veter. Bij iedere deling rafelt het uiteinde een stukje uit en uiteindelijk kan de cel niet meer delen. Telomeren zijn belangrijk voor de genetische stabiliteit van een cel. Het duidelijk korter worden van de telomeren geeft een beduidend hogere kans op kanker en sneller ouder worden.

• Gematigd alcohol gebruik door senioren laat volgens studie zien dat daardoor cognitieve achteruitgang tegengegaan wordt.

• Niet te vergeten, een positieve en optimistische instelling. Stress als gepensioneerde zorgt volgens onderzoek voor een flink hogere kans om vroegtijdig te overlijden. Een ander onderzoek laat zien dat gezonde voeding, meer bewegen en goed slapen de negatieve (verouderings)gevolgen van stress duidelijk doet verminderen.

• Uit een studie, weliswaar met oudere muizen, blijkt dat voldoende vitamine E kan beschermen tegen een longontsteking. Vijfenzestigplussers hebben een duidelijk hoger risico op een longontsteking, meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie en hoe ouder men wordt hoe zwakker het immuunsysteem wordt en daardoor de kans op een longontsteking steeds groter wordt. Normaal pakt het immuunsysteem deze infectie aan met neutrofielen, een soort witte bloedcellen. De hoofdfunctie van de neutrofielen bestaat uit het opnemen en verteren van specifieke stoffen, vooral schadelijke bacteriën. Normaal worden de hoeveelheid neutrofielen bij het ouder worden minder. De muizen in de studie die dagelijks extra vitamine E gekregen hadden bleken wel twee keer meer neutrofielen te hebben en wel duizend keer minder bacteriën in de longen dan de muizen die een normale (aanbevolen dagelijkse) hoeveelheid vitamine E gekregen hadden. De dagelijkse hoeveelheid extra vitamine E die de muizen in de studie gekregen hadden is te vergelijken met dagelijks 200 IE voor mensen, ongeveer 10x de aanbevolen hoeveelheid doch nog ruim onder de maximale dagelijkse hoeveelheid. Een andere studie laat zien dat vitamine E bij oudere mensen dezelfde voordelen biedt tegen een longontsteking.

• Dat zink een belangrijke rol speelt voor een goede werking van het immuunsysteem is al langer bekend. Daardoor wordt de kans op ontstekingen verminderd en daardoor de kans op allerlei ziektes zoals , hart- en vaatziektes, kanker, en diabetes. Om het verband tussen zink en ontstekingen beter te leren werd in deze studie bij muizen gekeken wat het gevolg is van een zinktekort. Te weinig zink zorgde inderdaad voor een slechter werkend immuunsysteem en een afname van de ontstekingsremmende werking van het eiwit cytokine IL-6. Bij de oudere muizen werden lage waarden zink gezien en afname van de ontstekingsremmende werking van IL-6, trouwens vergelijkbaar als wat reeds bij oudere mensen is vastgesteld. Volgens de onderzoekers zullen wel 40% van de oudere mensen niet voldoende zink opnemen, omdat ze minder voeding met zink eten en omdat op oudere leeftijd zink moeilijker opgenomen wordt in het lichaam. De dagelijkse geadviseerde hoeveelheid zink van ca. 10 mg/dag lijkt volgens de onderzoekers dan ook duidelijk te laag zeker voor ouderen.

• Ook bij cognitief gezonde mensen neemt met het ouder worden het hersenvolume af (hersenatrofie) doch bij mensen met cognitieve achteruitgang gaat dat sneller tot zelfs zeer snel bij de mensen met dementie en de ziekte van Alzheimer. Deze atrofie kan volgens verschillende studies flink vertraagd worden door voeding rijk aan (vis) omega-3 vetzuren in combinatie met B-vitamines (B6 en B12).

• Het regelmatig nuttigen van granaatappel(sap) blijkt volgens onderzoek wel eens het ouder worden tegen te gaan en meer energie te geven.

• Uit een studie blijkt dat bepaalde voeding nog beter is om chronische ontstekingen bij het ouder worden tegen te gaan. Chronische ontstekingen kunnen leiden tot o.m. kanker, hart- en vaatziektes, diabetes en de ziekte van Alzheimer. Veel groenten en fruit beschermen tegen de chronische ontstekingen. Mensen die de meeste kans hebben op chronische ontstekingen kunnen, zo blijkt uit de studie vooral extra voeding nemen zoals uien, kurkuma, druiven, groene thee en açai bessen met daarin de bioactieve stoffen als o.m. quercetine met afgeleiden, curcumine, resveratrol en vanillezuur.

• Dagelijks voeding met veel vezels geeft volgens onderzoek wel 80% meer kans om gezond ouder te worden en verlaagt duidelijk de kans op ziektes en ongemakken zoals o.m. hoge bloeddruk, diabetes, dementie of een depressie.

• Voeding rijk aan onbewerkt Linolzuur zorgt volgens onderzoek voor een duidelijk langer leven.

• Onderzoek laat zien dat het beter is voor senioren om geen of zo weinig mogelijk rauw of bijna rauw vlees te eten. Ouderen kunnen in tegenstelling tot jongeren dan de eiwitten in het vlees duidelijk minder opnemen.

Voor een goed immuunsysteem:

• regelmatig Tai chi, ook goed bij diabetes

• regelmatig broccoli² en andere kruisbloemige groenten²

• veel kruiden in uw voeding, in het bijzonder kurkuma

• regelmatig voeding met resveratrol

• voeding rijk aan zink

• meer voeding voor een goed immuunsysteem

• volgens onderzoek is inname van visolie gecombineerd met aangepaste krachtraining effectief voor een goed immuunsysteem

Voor een goede mobiliteit:

• voldoende vitamine D zorgt volgens onderzoek voor een duidelijk betere mobiliteit, bijv. beter opstaan, trappen lopen en wandelen en volgens een ander voorlopig onderzoek gaan goede bloedwaarden vitamine D ook het verouderingsproces van spieren tegen

• regelmatig Tai chi en veel bewegen geeft meer zelfvertrouwen en minder kans op vallen. Hier nog een onderzoek dat dit bevestigt.

• Dat bij het ouder worden de spierkracht alleen afneemt als gevolg van minder spiermassa blijkt volgens een Amerikaanse studie niet helemaal juist te zijn. Door verminderde communicatie in de hersenen, waar de willekeurige spieren aangestuurd worden ontstaat ook minder spierkracht, zo blijkt uit de studie onder 86 deelnemers, zowel jong volwassenen als zeventigers. Gezonde hersenen zijn dus ook belangrijk voor een goede spiermassa.

• Het triperpeen ursolzuur in de schil van appels gaat volgens onderzoek het verlies aan spiermassa tegen. Het verlies aan spiermassa overkomt iedereen vroeg of laat door ziekte of gewoon het ouder worden. Het gevolg van verlies van spiermassa is een langere hersteltijd bij een ziekte en hogere bloedwaarden cholesterol en glucose. Veruit het meeste ursolzuur wordt gevonden in de schil van appels verder nog in basilicum, bosbessen, cranberry’s, vlierbes, pepermunt, rozemarijn, lavendel, oregano, tijm, meidoorn en pruimen. Een ander onderzoek bevestigt dit.

Voor sterke botten en tegen osteoporose en botbreuken:

• voldoende vitamine D, calcium(hydroxyapatiet), kalium(citraat of bicarbonaat) en zeker magnesium

• drink regelmatig groene thee o.m. tegen afbraak van bot en kraakbeen

• beter geen frisdranken, wel gezonde pure chocola met mate

• Tai chi en/of regelmatig wandelen op ongelijke bodem (bijv. bos- of klinkerpad) geeft een betere lichaamsbalans waardoor minder kans op breuken plus een lagere bloeddruk

• meer voeding voor sterke botten en bij osteoporose

• lage bloedwaarden natrium doen bij senioren de kans op botbreuken wel met 40-60% doet verhogen en geven een verhoogde kans om dood te gaan. Lage bloedwaarden natrium kunnen ontstaan als gevolg van o.a. teveel te drinken, diaree en diuretica waardoor je het risico loopt dat je natrium gehalte onder een bepaalde waarde zakt en dat er daardoor water in je lichaamscellen vloeit. Men noemt dit Hyponatriëmie. Je merkt dit doordat de volgende verschijnselen zich voor kunnen gaan doen: Gezwollen vingers of een te nauw zittend horloge, misselijkheid, braken, toenemende hoofdpijn en een gevoel van je niet goed voelen. Serieuzere problemen zijn een toenemende zwelling van de hersenen, wat leidt tot verwarring, geïrriteerdheid en geagiteerdheid.

• Regelmatig omega-3 vetzuren in combinatie met regelmatig bewegen zorgt voor een goede botdichtheid bij senioren.

• Het dagelijks 2 minuten huppelen (telkens op een been) doet volgens onderzoek de kans op heupfracturen bij ouderen duidelijk afnemen.

Voor een goed blijvend geheugen:

• een mediterraan dieet doet de kans op cognitieve achteruitgang duidelijk verminderen

• eet veel groenten en fruit, beweeg regelmatig en rook niet

• voeding rijk aan anthocyanen zoals in veel besvruchten vertragen het ouder worden van de hersenen en zorgt voor betere cognitieve functies.

• voeding met voldoende choline en omega-3 vetzuren in het bijzonder DHA

• zorg voor hoge waarden goed cholesterol, HDL

• drink regelmatig verse fruitsappen in het bijzonder grapefruitsap.

• regelmatig voeding met blauwe bessen en druivenpitextracten doet het ouder worden van de hersenen vertragen.

• Uit een kleine studie onder vijfenzestigplussers blijkt dat het nuttigen van dagelijks blauwe bessen kan zorgen voor een betere bloedstroom door de hersenen, meer hersenactiviteiten en betere resultaten bij cognitieve testen.

• let op met soja alleen gefermenteerde soja producten zijn goed voor uw geheugen

• eet veel groenten en tuinkruiden zeker bijv. rozemarijn

• eet regelmatig een appelº en in het seizoen aardbeien

• drink regelmatig groene thee

• als u liefhebber van koffie bent kan tot 3 koppen per dag goed zijn

• lage bloedsuikerwaarden, door goede voeding en veel bewegen

• langdurig voeding rijk aan koper en veel verzadigde vetzuren en transvetten doen de cognitieve functies sterk verminderen

• voeding rijk aan luteoline zoals selderie, peterselie en tijm goed is tegen geheugenverlies bij het ouder worden.

• zorg voor voldoende vitamine D. Een studie laat zien dat goede bloedwaarden vitamine D belangrijk zijn tegen cognitieve achteruitgang. Lage bloedwaarden vitamine D geven wel 2 tot 3 keer meer kans op cognitieve achteruitgang.

• langere tijd dagelijks (400 mcg) foliumzuur en (100 mcg) vitamine B12 geeft bij senioren een duidelijke verbetering in cognitieve functies vooral in het directe en korte termijn geheugen.

• voeding arm aan koolhydraten en rijker aan vetten en eiwitten zorgt voor een flink duidelijk lagere kans op geheugenstoornissen en op de ziekte van Alzheimer.

• Veel gebruikte medicatie kan binnen 60 dagen zorgen voor vergelijkbare symptomen als bij dementie, cognitieve achteruitgang, geheugenverlies en slechter mentaal functioneren. Het betreft de medicijnen met een anticholinerge werking zoals anticholinergica, parasympathicolytica en acetylcholinereceptor-antagonisten. Het zijn medicijnen die gebruikt worden tegen hoge bloeddruk, hartaandoeningen, chronische longproblemen en zo verkrijgbare middelen tegen slapeloosheid, slechte spijsvertering en antihistaminica.

• Volgens onderzoek is regelmatig lachen goed voor een goed geheugen.

• Uit een studie blijkt dat het eten van kurkuma bij het ontbijt kan helpen om mentaal scherp te blijven, zeker bij het ouder worden. De bioactieve stof curcumine in kurkuma zorgt voor deze voordelen en 1 gram per dag zo blijkt uit de studie is voldoende om cognitieve achteruitgang tegen te gaan.

• Regelmatig voeding rijk aan groene bladgroenten zoals spinazie, snijbiet en boerenkool gaat volgens studie cognitieve achteruitgang duidelijk tegen.

• Veel bewegen zorgt volgens gedegen onderzoek ook voor het minder klein worden van de hersenen bij het ouder worden en daardoor een beter geheugen.

• Onderzoek laat zien dat door lage bloedwaarden natrium cognitieve problemen kunnen ontstaan.

• meer voeding voor een goed geheugen

Ter voorkoming van dementie en de ziekte van Alzheimer:

• eet regelmatig vette vis¹ met veel omega-3 vetzuren en in het bijzonder DHA

• eet en drink veel groenten(sap) en fruit(sap), speciaal appelsº en sinaasappelen

• veel kruiden in uw voeding, in het bijzonder kurkuma

• drink regelmatig groene thee

• 2-3 koppen koffie (met cafeïne) per dag doet de kans op dementie en cognitieve achteruitgang wel met 36% afnemen

• zorg voor een lage bloeddruk, hoge bloeddruk verhoogt de kans enorm

• zorg voor voeding rijk aan foliumzuur

• beweeg minstens 3-4x in de week 30 minuten, totaal 7-9 km, wandelen is al goed

• zorg voor voldoende slaap, 7-8 uur per nacht

• pas op met afvallen en/of ondergewicht, want dat vergroot de kans op duidelijk. (Een goede BMI is 25-26)

• blijf denken en leren

• blijf sociaal actief

• meer voeding bij dementie en de ziekte van Alzheimer

• zonodig aanvulling met vitamine B3 in de vorm van Nicotinamide

• volgens onderzoek lijkt dat een cocktail van uridine (een bioactieve stof in bietjes), choline, DHA en verder wat B-vitamines wellicht de ziekte kan uitstellen

• bloedwaarden goed cholesterol (HDL), lager dan 55 mg/dl (1,4 mmol/l) geeft wel 40% meer kans op het krijgen van de ziekte van Alzheimer

• het regelmatig schoonhouden van het gebit doet de kans op dementie duidelijk verminderen, omdat volgens onderzoek de slechte bacteriën in de mond ook kunnen doordringen tot de hersenen en daar ontstekingen veroorzaken

• zorg voor goede bloedwaarden vitamine D en goede bloedwaarden vitamine C en bètacaroteen.

• voeding rijk aan koolhydraten geeft een fors hogere kans op geheugenstoornissen en de kans op de ziekte van Alzheimer.

• Volgens onderzoek, onder oudere vrouwen blijkt dat calcium in de vorm van supplementen, die genomen worden na een beroerte, de kans op dementie fors kunnen verhogen.

• Het gebruik van benzodiazepinen doet volgens onderzoek de kans op dementie met wel 50% verhogen. (Benzodiazepinen zijn psychotrope middelen die behoren tot de GABA-agonisten en worden ook wel tranquilizers genoemd. Ze worden toegepast als slaapmiddel, kalmeringsmiddel, antiepilepticum of spierverslapper.) Eerder onderzoek heeft al laten zien dat deze medicijnen ook de kans op vallen en breuken doen verhogen en nu kan er dan ook de kans op dementie aan toe worden gevoegd. De onderzoekers adviseren daarom deze middelen niet langer als een paar weken te gebruiken en ongecontroleerd gebruik tegen te gaan.

Ter voorkoming van een beroerte, hartaanval of ritmestoornissen:

• eet regelmatig vette vis¹ met veel omega-3 vetzuren

• drink regelmatig thee, zwarte of groene

• zorg voor voldoende vitamine D

• zorg voor goede cholesterol waarden goed cholesterol (HDL)

• zorg voor goede kleding om de gevolgen van temperatuurverschillen (bijv. van binnen naar buiten) tegen te gaan

• Regelmatig bewegen verkleint volgens onderzoek onder senioren de kans op hartaanval met 11%.

• Meer dan twee glazen alcohol per dag op middelbare leeftijd geeft volgens studie tot op vijfenzeventigjarige leeftijd een duidelijk hogere kans op een beroerte dan hoge bloeddruk of diabetes. In de studie werd gekeken naar ruim 11.000 Zweedse tweelingen, geboren tussen 1886 en 1925. Na de vijfenzeventigjarige leeftijd geven een hoge bloeddruk en diabetes een duidelijk hogere kans op een beroerte.

• Overgewicht zorgt bij het ouder worden voor een duidelijk grotere kan op hartritmestoornissen als boezemfibrilleren. Afvallen doet die kans duidelijk weer verminderen.

• Let op: Volgens studie blijken in de winter, als de luchtvervuiling als gevolg van het fijnstof het hoogst is, vijfenzestigplussers hierdoor wel 19% meer kans te hebben op een hartaanval. Uit de studie bleek verder dat hoe meer fijnstof afkomstig was van houtkachels hoe groter de kans op een hartaanval.

Ter voorkoming van gezichtsproblemen waaronder macula degeneratie:

• voeding rijk aan omega-3 vetzuren, vooral DHA gaat vermindering van het gezichtsvermogen tegen 

• voeding rijk aan luteïne en zeaxanthine

• voeding rijk aan vitamine C, E, zink en bètacaroteen

• zorg voor goede bloedwaarden vitamine D

Ter voorkoming en bij gewrichtsproblemen kijk zeker hier.

Voor een soepele huid:

• Belangrijk voor een soepele huid bij het ouder worden is het lecithine fosfatidylcholine (PC). Fosfatidylcholine is een belangrijk onderdeel van de celmembranen van alle tien biljoen cellen waaruit onze lichamen bestaan. PC is een opvallende substantie die de cellen hun flexibele structuur en stevigheid biedt, voedingstoffen de cel binnen laat gaan en de verwijdering van afvalstoffen mogelijk maakt. In het lichaam van een tienjarig kind bestaat ongeveer 90% van het celmembraan uit PC. Het lichaam maakt slechts langzaam PC aan, dus gedurende ons leven raakt PC langzaam op in de celmembranen. Het gehalte van PC bij ouderen is teruggebracht tot ongeveer 10%. Het celmembraan raakt dan gevuld met harde vetten en cholesterol, die lang niet zo goed werken.

  Dit is een belangrijke oorzaak voor het minder soepel worden van de huid van oudere mensen en het minder goed functioneren van hun organen.

  U kunt dit verouderingsproces omkeren door PC aan te vullen. Het zorgt voor het behoud van een jeugdige huid maar ook voor een betere werking van de organen.

Tegen mogelijke depressies:

• regelmatig Tai chi

• zorg voor voldoende vitamine B6 en vitamine D

• eet regelmatig vette vis¹ met veel omega-3 vetzuren of zonodig bij een depressie omega-3 capsules

• gebruik bij lichte tot matige depressies zeker geen antidepressiva, ze veroorzaken een hoop nare bijwerkingen zoals vaak een verslaving en ze geven een flink hogere kans om dood te gaan en doen volgens wetenschappelijk onderzoeken niets meer dan een placebo.

• 4 koppen groene thee per dag doen de kans op een depressie bijna halveren.

• Bij het ouder worden treedt doorgaans ook gehoorverlies op. Ondanks dat dit gehoorverlies makkelijk vast te stellen en te behandelen is laten weinig ouderen dit vaststellen of behandelen. Dat dit wel belangrijk is blijkt uit een studie onder ruim 5.200 vijftigplussers: gehoorverlies kan de kans op een depressie duidelijk verhogen. 

• meer voeding bij een depressie

Ter voorkoming van problemen bij langdurige warmte en hittegolven:

• Bij jonge, gezonde mensen wordt bij hitte de bloedtoevoer naar de huid verhoogd en samen met zweten zorgt dit voor een goede lichaamstemperatuur. Bij ouderen is het lichaam vaak niet in staat om bij hitte de bloedtoevoer te verhogen met als gevolg een duidelijk grotere kans op problemen zoals een hartaanval of een beroerte. Volgens een studie nu blijkt dat extra foliumzuur wel kan zorgen voor een goede bloedtoevoer naar de huid. Extra foliumzuur zorgt bij ouderen voor de aanmaak van meer stikstofoxide wat de betere bloedtoevoer mogelijk maakt. De deelnemers in de studie kregen enige weken dagelijks een hoge dosis (5 mg) foliumzuur of een placebo. (Nitraatrijke voeding zorgt ook voor de aanmaak van meer stikstofoxide en voor een betere doorbloeding.)

Voor een goede kwaliteit van leven:

• Dagelijks contact met de natuur zorgt voor een duidelijk betere kwaliteit van leven voor oudere mensen zo blijkt uit een studie onder vijfenzestigplussers. Bij het ouder worden is geestelijke gezondheid net zo belangrijk als fysieke gezondheid. Gewone, relatief simpele handelingen, het kijken naar bomen en planten, het luisteren naar kabbelend water, kunnen een enorme impact hebben op de gezondheid. De conclusie van de studie: ga elke dag naar buiten, al is het maar even en zoek contact met de natuur.