AderverkalkingHome / Nutriënten / ...
Vitamine K helpt organen en systemen:
Voedingsbronnen van vitamine K:
Opmerkingen:
Vitamine K komt als vitamine K1 (fylochinon) voor in planten, zoals groene bladgroenten en dan vooral in spinazie. De opname uit de voeding is slechts 5 tot 15%.
Daarnaast is er Vitamine K2 (menaquinon), de meest effectieve vorm van vitamine K zit in de voeding bijna alleen in door bacteriën gefermenteerde producten zoals yoghurt, kaas en kwark. In hoge concentraties komt het voor in het Japanse natto, gemaakt van gefermenteerde sojabonen, en wat minder in zachte, blauwe en harde kaas en (lever)paté.
Vitamine K2 bestaat uit verschillende types, van MK-4 (menaquinon-4) tot MK-14, afhankelijk van het aantal zijketens.
MK-4 : te vinden in vlees en eieren.
MK-6, MK-7, MK-8 en MK-9: te vinden in gefermenteerde producten.
Over het verschil in eigenschappen van deze types is nog weinig bekend.
In het lichaam kan vitamine K1 in beperkte mate worden omgezet in vitamine K2 (MK-4) .
Volgens onderzoek zit vitamine K2 veel in volvette melk, yoghurt en kwark, de vetarme hebben weinig vitamine K2. Bij kaas zit de meeste vitamine K2 in volvette, zachte kaas en in de halfzachte wat minder en in de harde nog iets minder.
De opname van vitamine K2 is vele malen (tot zelfs 10 x) beter dan vitamine K1. Bepaalde vormen van vitamine K2 zijn actiever dan vitamine K1 in het voorkomen van osteoporose en aderverkalking. Dit wordt mede veroorzaakt doordat vitamine K1 vooral in de lever wordt geconcentreerd en vitamine K2 in hogere mate in de overige organen.
Een gemiddeld selenium- en vitamine K tekort leidt tot ouderdomsaandoeningen. Een klein tekort al kan zorgen voor mutaties in vitamine- en mineraalafhankelijke eiwitten wat resulteert in ouderdomsziektes zoals kanker, hart- en vaatziekten, een verminderd immuunsysteem en verlies van hersenfunctie. Ernstig vitamine- of mineralentekorten komen in de Westerse wereld weinig voor doch kleine tekorten als gevolg van slechte voeding komen veel voor. Tekorten die over de tijd steeds groter worden en daarmee ook de schade die wordt aangericht.
De in vet oplosbare vitamine K in voedingsmiddelen is relatief stabiel bij verhitten (koken).
Vitamine K(2) houdt de calcium in de botten en uit de bloedvaten en doet aderverkalking afnemen.
Let op: Er bestaat ook een synthetische vorm, menadion die ook wel vitamine K3 genoemd wordt. Deze is NIET geschikt voor menselijk gebruik en wordt alleen in dierenvoeding toegepast.
X Uit onderzoek blijkt dat voeding rijk aan vitamine K de kans op het krijgen van Non-Hodgkinlymfoom flink kan verminderen. Non-Hodgkinlymfoom (NHL) is een maligne lymfoom (kanker) uitgaande van de lymfeklieren. Dagelijks voeding met meer dan 108 mcg vitamine K doet die kans met 45% verlagen in vergelijking met dagelijks minder dan 40 mcg vitamine K in de voeding. Aanvulling met een lage dosis vitamine K heeft ook de voordelen doch supplementen met een hoge dosis doen het voordeel weer teniet.
X Uit een studie blijkt dat voldoende vitamine K in de voeding belangrijk is voor een gezond hart. Vitamine K en vooral K1 wordt vooral aangetroffen in groene bladgroenten . De deelnemers met de minste vitamine K1 in hun voeding bleken wel ruim 3x meer kans te hebben op linkerventrikelhypertrofie dan zij met de meeste vitamine K1 in hun voeding. Linkerventrikelhypertrofie is een verdikking van de hartwand van de belangrijkste pompkamer van het hart waardoor de werking van het hart minder goed wordt en op termijn tot ernstige hartproblemen kan leiden.
X Voeding rijk aan vitamine K doet de kans op diabetes type-2 duidelijk verminderen. Voor iedere 10 mcg vitamine K2 per dag wordt die kans 7% kleiner.
X Voeding rijk aan vitamine K2 geeft volgens onderzoeken flink minder kans op aderverkalking en wel 50% minder kans op een hartaanval.
X Uit onderzoek blijkt dat extra vitamine K2 positieve effecten heeft bij de ziekte van Parkinson.
X Het regelmatig eten van broccoli en van groenten rijk aan vitamine K is goed ter voorkoming van aderverkalking. Het eten van kruisbloemige groenten als broccoli en spruitjes blijken volgens een andere studie onder oudere vrouwen te zorgen voor gezonde bloedvaten. Eerder hadden de onderzoekers al vast gesteld dat het eten van kruisbloemige groenten de kans op hart- en vaatziektes zoals een hartaanval en een beroerte duidelijk kon verminderen. In deze studie werd nu gekeken wat het eten van kruisbloemige groenten deed. De bioactieve stoffen, waaronder vitamine K in de kruisbloemige groenten zorgen voor duidelijk minder calciumafzettingen in de bloedvaten en vooral in de slagaders rondom het hart.
X Vitamine K2 houdt de calcium in de botten en uit de bloedvaten en doet aderverkalking afnemen.
X Vaatwandstijfheid (arteriosclerose) blijkt volgens studies tegen te gaan door voeding rijk aan vitamine K2 en omega-3 vetzuren.
X Dagelijks 100 mg vitamine K2 doet volgens onderzoek aderverkalking stoppen en maakt verstijfde bloedvaten weer elastisch.
X Een studie onder ruim 1.500 zeventigplussers laat zien dat lage bloedwaarden vitamine K de kans op een slechtere mobiliteit en handicaps duidelijk kan verhogen. Bloedwaarden vitamine K zijn een afspiegeling van de hoeveelheid vitamine K in de voeding. Zij met de laagste bloedwaarden vitamine K hadden wel twee keer meer kans op een slechtere mobiliteit.
Algemene opmerking:
Het lichaam heeft vitamine K nodig voor een goede activering van bloedstollende factoren. Tekorten kunnen leiden tot bloedingen.
Ook zijn er steeds meer bewijs dat deze vitamine een rol speelt bij de aanmaak van botten en het goed functioneren van de vaatwand van alle bloedvaten, vitamine K is essentieel voor de activering van matrix-Gla-proteïne MGP, een van sterkste remmers van kalkafzetting in de vaatwand die bekend is.
Antibiotica verstoort de opname van vitamine K in het lichaam.
Om bloedingen te voorkomen krijgen alle kinderen vlak na de geboorte extra vitamine K. Baby's die borstvoeding krijgen, hebben gedurende de eerste 3 maanden vitamine K-druppels nodig, volgens recent onderzoek geen 25 maar 150 microgram per dag.
Gevolgen van een tekort
Pasgeboren baby's kunnen een tekort hebben aan vitamine K. Deze vitamine kan het ongeboren kind tijdens de zwangerschap namelijk niet via de placenta (moederkoek) bereiken waardoor het kind geen voorraad kan opslaan. De baby zelf heeft nog onvoldoende darmbacteriën om voldoende vitamine K aan te maken. Hierdoor hebben pasgeboren kinderen kans op ernstige bloedingen.
Ook kinderen in de groei blijken vaak een tekort te hebben aan vitamine K, waardoor aanvulling nodig is.
Een tekort kan ook ontstaan bij volwassenen die langdurig antibiotica gebruiken. Antibiotica kunnen namelijk darmbacteriën vernietigen waardoor er onvoldoende vitamine K worden aangemaakt. Een vertraagde bloedstolling kan het gevolg zijn.
Gevolgen van een te hoge inneming
Het is niet bekend of veel vitamine K schadelijk is. In de praktijk komt een teveel van deze vitamine niet voor.
Als men om een of andere reden Coumarinederivaten gebruikt om bloedstolling te remmen zou een teveel aan vitamine K onwenselijk. Deze medicijnen zijn zgn. vitamine K antagonisten d.w.z. ze blokkeren de aanmaak van bepaalde van vitamine K afhankelijke stollingsfactoren. Doch onderzoek laat zien dat ook nu normale inname van vitamine K uit de voeding goed is.
Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheden
Van vitamine K is in Nederland nog geen ADH vastgesteld.
Door een Amerikaanse commissie wordt een aanbeveling gedaan van 90-120 microgram per dag.
Meer over het belang van vitamine K2.
Meer info over vitamine K1 en K2 op Natura foundation.
Meer info over vitamine K door het Linus Pauling Instituut.
(25-08-2020)
