Home / Specifiek advies / ...

Jeugd: baby, peuter, kleuter, kind en tiener 

De eerste twintig jaren in het leven zijn net als tijdens de groei in de baarmoeder voor de gezondheid wellicht de belangrijkste jaren in het leven.

In deze jaren wordt de basis gelegd voor de gezondheid in de rest van het leven.

(Verkeerde) genetische aanleg met daardoor een verhoogde kans op bijv. kanker en overgewicht is in deze jaren te veranderen door regelmatig bewegen en gezonde voeding waaronder methylrijke en energie-arme voeding, rijk aan groenten en fruit en arm aan vet en suikers.

In de eerste drie levensjaren wordt het immuunsysteem van nul opgebouwd tot een volwaardige natuurlijke verdediger tegen allerlei ziektes later in het leven. Daarom moet in die periode allerlei milieufactoren, zoals chemicaliën, medicijnen en andere milieuverontreinigingen zoveel mogelijk vermeden worden. Oppassen daarbij is wel dat de peuter niet in een steriele omgeving opgroeit waar het bijv. niets meer in zijn mond mag pakken, waaronder ook vuil. Want deze instinctieve gewoonte zorgt weer voor een versterking van het immuunsysteem.

Uit een Deense studie blijkt dat kinderen, die tot hun tiende levensjaar opgroeien in een groene omgeving ruim de helft minder kans hebben op geestelijke problemen later in het leven.

Let wel op in deze tijd van smartphones en tablets: De laatste tiental jaren komt bij mensen steeds meer bijziendheid voor. In Europa is al bij ruim 40% van de twintigers die afwijking aanwezig, en dat is het dubbele van het percentage vijftigers die bijziend zijn. Bij bijziende mensen is de oogbol langwerpig uitgetrokken. Bijziendheid is een gevolg van die vervorming waardoor het beeld vóór het netvlies gevormd wordt. Bijziendheid geeft op termijn aanzienlijk meer kans op oogproblemen zoals staar, glaucoom of scheurtjes in het netvlies. Het meer en meer gebruik van smartphones en tablets lijkt mede aan die explosie van bijziendheid te wijten. Het veel kijken op afstanden kleiner dan 20 cm (normaal is dat 40 tot 50 cm) doet het oog langer worden en daardoor de kans op bijziendheid vergroten. Het beste advies lijkt dan ook volgens onderzoekers voor kinderen jonger dan twee jaar helemaal geen schermtijd en voor kinderen van 2 tot 5 jaar maximaal 1 uur per dag. Voor oudere kinderen kan de schermtijd wel iets langer zijn doch iedere 30 minuten dient een paar minuten rust genomen te worden en beter geen schermtijd een uur voor het slapen Voor iedereen geldt trouwen dat men moet proberen dagelijks zoveel mogelijk buiten te zijn om bijziendheid te voorkomen. 

Baby

Moeders kunnen hun baby's gedurende de eerste zes maanden het beste alleen borstvoeding of zonodig melk uit de fles geven. Andere voeding, zoals fruithapjes, zouden in deze periode alleen maar meer kwaad dan goed doen.

Na het eerste halfjaar kan een kind, met of zonder tandjes, vaste voeding verteren.

• Baby's die zelfstandig met hun handen vaste voeding leren eten, ontwikkelen een gezonder voedingspatroon dan kinderen die met een papje worden gevoerd. Zij krijgen ook een voorkeur voor brood en pasta. Kinderen die een papje van hun eten krijgen, ontwikkelen een voorkeur voor suiker en gezoete producten en kunnen daardoor later erg kieskeurig worden als het om eten gaat, hebben minder snel een verzadigd gevoel en hebben later in het leven veel meer kans op overgewicht.

• Heel belangrijk is om baby’s die beginnen met het wennen aan vast voedsel liefst zoveel mogelijk verse groenten en fruitº te geven en zeker geen zoet voedsel.

• Geef ze ook al meteen regelmatig (vette) vis¹ dat is niet alleen goed voor de hersenontwikkeling maar geeft ook een duidelijk lagere kans op een piepende ademhaling, astma, eczeem, hooikoorts en andere allergieën later in het leven.

• De gepureerde prakjes die met een lepeltje naar binnen worden geschoven, vertragen de ontwikkeling van een kind, omdat het niet leert kauwen. Meer hierover.

• Gebruik zo min mogelijk kant en klare voeding (potjes), deze bevat vaak geraffineerde en sterk verhitte voeding met veel koolhydraten. Trouwens het zelf maken van verse producten is makkelijk, simpel en gezond. Zo vermijd u ook alle minder gezonde kleur- en smaakstoffen waardoor kinderen bijv. alleen nog "aardbeien" uit een potje lekker vinden en echte aardbeien niet.

• Vermijd het liefst rijst in de voeding vanwege de aanwezigheid van arseen.

• Uit eerdere studies was al gebleken dat baby's, die als baby voeding rijk aan eiwitten kregen, op 1- en 2-jarige leeftijd een duidelijk overgewicht hadden. Uit een Europese vervolgstudie blijkt nu dat dat ook nog geldt als ze zes jaar zijn. Kinderen die als baby voeding rijk aan eiwitten gehad hebben blijken op zesjarige leeftijd wel 240% meer kans te hebben op overgewicht.

• Uit een studie onder kinderen in de leeftijd van 6 tot 36 maanden blijkt dat probiotica een goede oplossing kan bieden tegen diaree. Drie maanden lang een paar druppels probiotica in de vorm van de bacterrie Lacobacillus gaven veel minder last van diaree, zowel minder frequent als met een kortere duur.

• Uit een studie onder baby's van 6 tot 9 maanden blijkt dat iedere dag een ei zorgt voor een betere groei en de kans op een groeistoornis met wel de helft kan verminderen.

• Onderzoek laat zien dat probiotica een koemelkallergie bij baby's en peuters kan helpen aanpakken.

• Uit een Britse studie onder ruim 600 baby's met of eczeem of eiwitallergie of beide en daardoor een verhoogde kans op een pinda-allergie, blijkt dat het toevoegen van een kleine hoeveelheid (30 klein gemaakte pinda's per week, verdeeld over minimaal 3 dagen) vanaf de leeftijd van ca. 6 maanden en dat tot de leeftijd van 5 jaar de kans op een pinda-allergie met ruim 80% doet dalen in vergelijking met zij die helemaal geen pinda's te eten kregen. Vergelijkbare resultaten laten een andere studie zien. Een andere studie laat zien het eten van wat ei en pindakaas vanaf 4 maanden de kans op een allergie hiervoor flink doet verkleinen.

• Volgens onderzoek is voldoende vitamine E is cruciaal voor de baby en de kleuter omdat dan de hersenen en zenuwen gevormd worden en vitamine E daarbij zeer belangrijk is.

• Voeding met voldoende zink als baby en kind lijken volgens onderzoek de kans op autisme kleiner te maken.

• Onderzoek laat zien dat bij urineweginfecties een siroop met (3%) cranberry extract net zo werkzaam is als antibiotica.

• Een gezonde darmflora blijkt belangrijk de eerste jaren belangrijk voor een goede hersenontwikkeling en goede cognitieve vaardigheden, zo blijkt uit een studie.

• Gebruik alleen antibiotica bij bacteriële infecties als het echt nodig is. Antibiotica bij baby's belemmert de opbouw van een gezonde darmflora en verhoogt de kans op eczeem flink.

• Het gebruik van antibiotica en maagzuurremmers bij baby's hebben volgens onderzoek veel meer kans op allergieën later. Volgens ander onderzoek kan het antibioticum amoxicilline zorgen voor problemen bij de opbouw van tandglazuur later bij de definitieve tanden. Onderzoek laat zien dat meer probiotica in de voeding de noodzaak voor antibiotica flink kan verminderen.

• Behandel eczeem bij de baby zo snel mogelijk dit verlaagt de kans op voedselallergieën later in het leven.

• Probeer het gebruik van paracetamol (vaak in siroopvorm) te vermijden. Paracetamol bij baby's geeft een duidelijk hogere kans op astma later in het leven.

• Baby’s die op de leeftijd van 2-3 maanden en tot de leeftijd van 7 maanden twee uur per week aan babyzwemmen doen blijken volgens onderzoek later tot zelfs het vijfde levensjaar een duidelijk betere balans en motoriek te hebben als baby’s die niet aan babyzwemmen doen.

• Doorgaans worden fopspenen die gebruikt worden bij baby's schoon gemaakt onder de waterkraan of in water gekookt. Wellicht een betere methode is volgens onderzoek, het schoon zuigen in de mond van een ouder. Deze methode geeft de baby op latere leeftijd wel drie keer minder kans op een allergie als eczeem. Deze methode zorgde ook niet voor meer infecties van de ademhalingswegen bij de kinderen. Het gebruik van een fopspeen op zich bleek geen effect te hebben op het krijgen van allergieën.

• Regelmatige blootstelling aan uitlaatgassen doet volgens onderzoek de kans op allergieën flink verhogen. Het hebben van een harig huisdier daarentegen doet die kans weer duidelijk afnemen.

• Shampoos, lotions, vochtige doekjes... Ze bevatten nog altijd te veel risicostoffen die de gevoelige huid van baby’s meer kwaad dan goed doen. Een Europese ngo onderzocht 341 producten, en vond in liefst 299 daarvan ingrediënten met een bedenkelijke reputatie.

• Het gebruik van gewone huishoudelijke reinigingsproducten in huis kan volgens studie zorgen voor overgewicht bij baby's en peuters. Het gebruik van ECO-producten zorgt niet voor overgewicht, zo blijkt.

• Uit een studie blijkt dat baby's en kinderen tot 12 jaar niet in staat zijn om kunstmatige zoetstoffen goed te verwerken. Kunstmatige zoetstoffen waaronder aspartaam, sacharine en sacralose zouden veilige additieven zijn die veel gebruikt worden in light frisdranken. Doch uit de studie blijkt dat kinderen deze slecht kunnen verwerken waardoor de bloedwaarden na het drinken wel twee keer hoger zijn dan bij volwassenen. Hetzelfde geldt voor baby's die borstvoeding krijgen van moeders die light frisdranken drinken.

Volgens de laatste inzichten heeft de baby vanaf de geboorte iedere dag 10 mcg vitamine D nodig. (Dat is dubbel zoveel als nog steeds voorgeschreven wordt) Hier een onderzoek die dat nog eens bevestigt en het belang laat zien voor sterke botten en tegen overgewicht later in het leven.

Vanaf dag 8 tot 3 maanden dagelijks 150 mcg vitamine K. 

Wellicht is extra jodium aan te raden.

Peuter (1-3) - Kleuter (3-6)

• Een gezond voedingspatroon, met veel fruit, groente, rijst en pasta de eerste 36 levensmaanden blijkt zeer belangrijk te zijn voor de intelligentie later in het leven. Voeding met veel koolhydraten, vlees en ongezonde vetten hebben een tegengesteld effect.

• Uit onderzoek bij kinderen tussen 2,5 en 4 jaar blijkt dat voornamelijk de structuur of textuur van voedsel bepaalt of kinderen hun eten laten staan of opeten, smaak en kleur zijn minder van belang.

• Hier een onderzoek hoe kinderen meer groenten en fruit te laten eten.

• De eerste drie jaren van het leven wordt volgens onderzoek de darmflora bepaalt, na 30 maanden begint deze stabiel te worden. Een gezonde darmflora blijkt belangrijk de eerste jaren van het leven belangrijk voor een goede hersenontwikkeling en goede cognitieve vaardigheden, zo blijkt uit een studie.

• Een goede darmflora met regelmatig probiotica in de voeding zorgt voor een goede kindergezondheid, een duidelijk beter immuunsysteem en minder kans om ziek te zijn. Hier nog een studie die dat bevestigt.

• Een van de overheidsadviezen tegen overgewicht bij kinderen is eet/drink magere of halfvolle zuivelproducten. Uit een studie onder 2.745 kinderen in de leeftijd van 2 tot 6 jaar blijkt nu dat net volvette (3,25% vet) zuivel, zoals yoghurt en melk zorgt voor een lager lichaamsgewicht en voor betere bloedwaarden vitamine D in vergelijking met de kinderen die magere of halfvolle melk dronken.

• Uit een studie onder ruim 1.600 kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar blijkt dat kinderen die elke dag yoghurt eten daarnaast ook veel gezonder eten en gezonder zijn. Iedere dag minimaal 60 en liefst 100 gram yoghurt zorgde bij de 4 tot 10 jarigen voor duidelijk meer inname van meer belangrijke nutriënten uit andere voeding, zij aten ook duidelijk minder kant en klare en geraffineerde voeding. Bij de tieners resulteerde dagelijks yoghurt ook voor betere bloedsuikerwaarden en minder gewicht.

• Onderzoek laat zien dat voldoende soja tijdens de jeugd botverlies later in het leven tegengaat.

• Vermijd kunstmatige zoetstoffen, zoals in kant en klare voeding en frisdranken. Ze verhogen de kans op diabetes later in het leven.

• In snacks van gedroogd fruit, yoghurt met fruit of fruit in cornflakes zit volgens onderzoek vaak meer suiker dan in snoepgoed. Liever dus vers fruit wat wel gezond is.

• Vermijd frisdranken (met of zonder calorieën) zeker tijdens de maaltijd. Ze geven een duidelijke hogere kans op overgewicht en een agressief gedrag. Het regelmatig drinken van frisdranken kan kinderen agressief maken. Kinderen die minstens 1 glas frisdrank per dag drinken gedragen zich volgens onderzoek agressiever dan degenen die geen frisdrank drinken. Drinkt men zelfs 4 glazen of meer per dag dan lijken de kinderen twee keer zoveel geneigd om dingen van anderen kapot te maken, in gevechten te belanden en/of mensen aan te vallen. Ze kunnen zich ook moeilijk concentreren en trekken zich vaker terug vergeleken bij leeftijdsgenoten die geen frisdrank drinken.

• Frisdranken tijdens de maaltijd leidt tot de drang om meer zoute, vette en calorierijke voeding te eten en duidelijk minder groenten. Dit is voeding die op termijn leidt tot overgewicht en andere ziektes. Het drinken van water zorgt verder dat men niet teveel eet en er minder kans is op dehydratie. Zo blijkt volgens onderzoek dat 1 liter water per dag boven op de normale voeding te leiden tot het drinken van minder frisdranken en minder inname van calorieën. Een ander onderzoek laat zien dat het drinken van water voor duidelijk minder kans op overgewicht.

• Voedingsmiddelen die speciaal voor kinderen worden aangeprezen, blijken vaak ongezonde caloriebommen met veel vet en zoet. Vaak is het geraffineerde voeding die bij hoge temperaturen is klaar gemaakt en daardoor veel advanced glycation end products (AGEs) bevatten. AGEs stimuleren om eiwitten te vormen die ontstekingen kunnen veroorzaken, insulinetolerantie en ziektes zoals diabetes. Vaak wordt aan deze voeding ook nog extra vitamines en mineralen toegevoegd en aangeprezen als extra gezond doch volgens een rapport krijgen kleine kinderen hierdoor veel te veel (synthetische) vitamines binnen die de gezondheid schaden, dit in tegenstelling tot vitamines en mineralen die van nature in voeding zitten.

• Kinderen zijn gezonder en eten meer groenten en fruit als ze zelf mogen uitzoeken en mee klaar mogen maken. Als u de groenten ook nog eens een hippe naam geeft eten ze er beduidend meer van. Trouwens kinderen eten hun groenten het liefst knapperig, niet slap en zonder bruine plekjes.

• Meer omega 3-vetzuren en minder linolzuur in de voeding van jonge kinderen beschermt ze volgens onderzoek tegen overgewicht op latere leeftijd.

• Doe niet elke dag ham en andere soorten bewerkt vlees zoals salami op het brood, want dan zouden de kinderen wennen aan een voedingspatroon dat de kans op kanker later in hun leven vergroot.

• Uit een studie blijkt dat de voeding van peuters duidelijk teveel zout bevat. De peuters worden daardoor aan de smaak van zout gewend zodat ze later in het leven ook meer zout in hun voeding willen. De ouders kunnen volgens de onderzoekers de volgende zaken veranderen zodat de kinderen minder zout binnen krijgen:
  · Vervang ontbijtgranen met veel zout door granen die minder dan 300 mg natrium / 100g bevatten. 
  · Vervang brood met veel zout door zoutarm brood dat minder dan 400 mg natrium / 100g bevat. 
  · Vervang smeerkaas door kaas met minder zout. (kijk hier)
  · Vervang bewerkt vlees zoals worstjes, vleeswaren door vers vlees zoals gegrilde of geroosterde vlees / kip / vis.
  · Gebruik als broodbeleg pindakaas, tomaat, avocado, of gekookt mager vlees / kip / vis. 
  · Maak snacks van verse groenten en fruit, die hebben van nature weinig zout.

• Chocopasta lijkt volgens onderzoek ook al geen beste keus vanwege de hoeveelheid suikers en bepaalde contaminanten.

• Kinderen die te veel zout eten lopen door aantasting van de nieren meer kans op hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Ook is het beter ze nog niet aan een zoute smaak te laten wennen. Fabrikanten lappen dit advies massaal aan hun laars. In de kindervarianten van chips, zoutjes en zoete koeken zit soms twee tot drie keer zo veel zout als in het volwassen product, zo blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond.

• Geef verkouden kinderen geen medicijnen als ze verkouden zijn. Ze helpen eigenlijk niet en kunnen zelfs heel gevaarlijk zijn. Honing kan bij kinderen met luchtweginfecties zorgen voor duidelijk minder hoesten en voor een betere slaap. Geef ze voordat ze naar bed gaan een lepel met ca. 10 gram honing.

• Vooral magnesium blijkt volgens onderzoek belangrijk, meer nog dan calcium, voor een goede botopbouw.

• Uit een studie onder kinderen van 1 tot 3 jaar blijkt dat de meeste van deze kinderen te weinig kalium en voedingsvezels in hun voeding hebben. Gemiddeld consumeren deze kinderen slechts 10 gram voedingsvezels terwijl bijna het dubbele aanbevolen wordt. De kaliumconsumptie is slechts gemiddeld 2.000 mg terwijl 3.000 mg aanbevolen wordt. Voldoende gewone aardappels zouden volgens de onderzoekers beide problemen al goed kunnen oplossen.

• Uit een studie onder kinderen in de leeftijd van 6 tot 36 maanden blijkt dat probiotica een goede oplossing kan bieden tegen diaree. Drie maanden lang een paar druppels probiotica in de vorm van de bacterrie Lacobacillus gaven veel minder last van diaree, zowel minder frequent als met een kortere duur.

• Langdurige inname van dagelijks de probiotische bacteriën Lactobacillus rhamnosus geeft bij kleine kinderen wel 80% minder kans op een pinda-allergie, en dat jarenlang zo blijkt uit onderzoek.

• Volgens onderzoek doen inspanningsoefeningen bij kinderen met ADHD voordat ze naar school gaan de symptomen de rest van de dag duidelijk verminderen.

• Volgens onderzoek is voldoende vitamine E is cruciaal voor de baby en de kleuter omdat dan de hersenen en zenuwen gevormd worden en vitamine E daarbij zeer belangrijk is.

• Voor kinderen ouder dan twee jaar zorgen middagdutjes niet tot een betere ontwikkeling van het kind, maar kunnen ze leiden tot een slechte nachtrust waarbij zowel de duur als de kwaliteit van de nachtelijke slaap afneemt, aldus een studie.

• Laat kinderen veel bewegen en "sporten" voor meer spiermassa. Meer spiermassa, en niet meer vet, zorgt volgens studie voor sterke botten later in het leven. Hier een studie die dat bevestigt. Veel bewegen is volgens onderzoek ook belangrijk voor een goede opbouw van de darmflora, als die in de jeugd niet goed gevormd kan worden is dat een probleem voor de rest van het leven. Het veel buiten bezig zijn zorgt ook volgens onderzoek voor gezonde ogen op latere leeftijd.

• Heeft uw kind een knoopcel batterij ingeslikt dan kunt u volgens onderzoek voordat en tijdens de rit naar het ziekenhuis het beste het kind zoveel mogelijk honing laten eten. Dit zorgt dat de schade zoveel mogelijk beperkt blijft.

• Gebruik alleen antibiotica bij bacteriële infecties als het echt nodig is. Antibiotica belemmert de opbouw van een gezonde darmflora, hier onderzoeken ¹ ² ³ dat dat nog eens bevestigen. Onderzoek laat zien dat meer probiotica in de voeding de noodzaak voor antibiotica flink kan verminderen.

• Pas op met kleding bijv. pyjama's met kankerverwekkende stoffen en ftalaten (in de prints) en brandwerende middelen. (Ftalaten worden veelal gebruikt als weekmaker in plastic of om parfums te stabiliseren doch ook in verzorgingsproducten, zeep, cosmetica, drukinkten enz.. Ftalaten worden echter ook gebruikt in de (enteric)coating van medicijnen. Ftalaten zijn lichaamsvreemde chemicaliën die in het lichaam het endocriene systeem verstoren door het nabootsen van hormonen.). Deze stoffen verhogen de kans op astma en overgewicht. Andere onderzoeken ¹ ² laat zien dat blootstelling aan vlamvertragers zoals PBDE's de kans op aandachts- en gedragsproblemen duidelijk doen verhogen.

• Pas ook op de stoffen bisphenol-A (BPA), triclosan en verschillende parabenen die het endocriene systeem in het lichaam doen ontregelen en daardoor o.m. de kans op allergieën sterk vergroten. BPA is een chemische stof die wordt gebruikt voor de productie van polycarbonaat, een transparante plastic die onder andere gebruikt wordt als drager van CD's en DVD's en voor onbreekbare flessen voor (baby)voeding, voor tafelbestek, en voorwerpen voor gebruik in microgolfovens. Het wordt ook gebruikt in epoxyharsen die als beschermende coating aan de binnenkant van voedingsverpakkingen in blik of karton worden aangebracht, of in leidingen en reservoirs voor drinkwater. Bisfenol A wordt ook gebruikt in vlamvertragende middelen, ook in tandvullingen en als oplosmiddel voor drukinkten en in thermisch papier. Het is bewezen dat BPA kan vrijkomen uit de verpakking en in de voeding terechtkomt. Triclosan en parabenen worden gevonden in verzorgingsproducten zoals zeep, tandpasta, cosmetica enz.

• Onderzoek van de Belgische consumentenorganisatie Test-Aankoop laat zien dat de meeste lippenbalsems mogelijk schadelijk kunnen zijn.

• Een video en studie die laten zien dat steeds meer chemicaliën de hersenontwikkeling verstoren.

• Pas op met het veel gebruikte Vicks vaporub. Gebruik dit middel nooit bij kinderen onder de 2 jaar en ook liever niet bij oudere kinderen en voor iedereen geldt; smeer het zeker niet onder de neus. De stoffen in Vicks vaporub zorgen voor extra aanmaak van slijm en luchtweginfecties en met de nog smalle luchtwegen bij kinderen kan dit aanleiding geven tot ademhalingsproblemen met mogelijk ernstige gevolgen. Gebruik liever een zoutoplossing.

• Gebruik ook geen pijnstillers of hoestsiroop met daarin codeïne, zeker niet bij ademhalingsproblemen. Volgens onderzoek kan codeïne de ademhaling tijdens het slapen verder verlagen met mogelijk fatale gevolgen.  

• Kinderen jonger dan vijf jaar kan je maar beter geen pindanootjes laten eten, zo waarschuwen longartsen. Hun tandjes zijn namelijk niet sterk genoeg om de pindanoten fijn te kunnen kauwen en wanneer ze zich verslikken, bestaat het risico dat er een nootje (of splinters ervan) in de longen terechtkomt. Dat kan aanleiding geven tot een longontsteking. (Het fijnmaken van nootjes kan natuurlijk zonodig een oplossing zijn.)

• Volgens onderzoek is er een duidelijk verhoogde kans op DNA-schade en kanker als gevolg van straling door CT-scans bij kinderen. Een ander onderzoek bevestigt dit.

• Uit een uitgebreide studie onder kinderen van 0 tot 7 jaar blijkt dat regelmatig slaaptekort vanaf de leeftijd van 6 maanden kan leiden tot een duidelijk overgewicht op zevenjarige leeftijd. Een andere studie laat zien dat te weinig slaap kan leiden tot aandacht- en relatieproblemen.

• Probeer stress bij kinderen zoveel mogelijk te vermijden. Uit een langjarige studie blijkt dat stress tijdens de jeugd de gezondheid later in het leven duidelijk negatief kan beïnvloeden. Stress, als gevolg van ongewone omstandigheden, verwarring en problemen tijdens de jeugd zorgen later in het leven voor een duidelijk grotere kans op hart-, en vaatziekte en diabetes, zelfs als er geen sprake meer is van stress als volwassene.

• Vermijd ieder gebruik binnenshuis van insectensprays, deze verhogen volgens onderzoek de kans op kinderkanker duidelijk.

• Het gebruik van gewone huishoudelijke reinigingsproducten in huis kan volgens studie zorgen voor overgewicht bij baby's en peuters. Het gebruik van ECO-producten zorgt niet voor overgewicht, zo blijkt.

• Uit een studie blijkt dat baby's en kinderen tot 12 jaar niet in staat zijn om kunstmatige zoetstoffen goed te verwerken. Kunstmatige zoetstoffen waaronder aspartaam, sacharine en sacralose zouden veilige additieven zijn die veel gebruikt worden in light frisdranken. Doch uit de studie blijkt dat kinderen deze slecht kunnen verwerken waardoor de bloedwaarden na het drinken wel twee keer hoger zijn dan bij volwassenen. Hetzelfde geldt voor baby's die borstvoeding krijgen van moeders die light frisdranken drinken.

Volgens de laatste inzichten heeft de peuter-kleuter iedere dag 20 mcg vitamine D nodig. (Dat is meer dan dubbel zoveel als nog steeds voorgeschreven wordt). Als de peuter-kleuter veel buiten speelt kan tijdens de maanden juni tot september deze aanvulling achterwege blijven. Goede bloedwaarden zorgen niet alleen voor een goede botopbouw, betere longfuncties, tegen allergieën en astma maar ook volgens onderzoek voor beduidend minder cariës (tandgaatjes) bij kinderen en tegen overgewicht. Verder laten onderzoeken zien dat voldoende vitamine D belangrijk is ter voorkoming van bloedarmoede bij kinderen. (Eerdere onderzoeken hebben al laten zien dat bijna 70% van de kinderen te lage bloedwaarden vitamine D heeft.) Onderzoek laat ook zien dat een vitamine D tekort kan leiden tot meer kans op diarree. Meisjes met te weinig vitamine D hebben volgens onderzoek duidelijk minder spierkracht.

Het niet drinken van koemelk maar andere melk van geiten, rijst, soja of amandelen geeft volgens onderzoek ook een veel grotere kans op te lage bloedwaarden vitamine D.

Wellicht is extra jodium aan te raden.

Kind en Tiener

Verschillende onderzoeken laten zien dat de volgende adviezen van belang kunnen zijn:

• Uit een studie onder 15.000 kinderen blijkt dat het drinken van frisdranken en niet het drinken van fruitsappen kan leiden tot een sterk verhoogde kans op het metaboolsyndroom (hoge bloeddruk, lage waarden goed cholesterol (HDL), hoge bloedsuikerwaarden, verhoogde triglyceridenwaarden of overgewicht) en dan vooral overgewicht en hoge bloeddruk. Kinderen die de meeste frisdranken dronken bleken wel 220% meer kans te hebben op het metaboolsyndroom en 149% meer kans op overgewicht en 179% meer kans op hoge bloeddruk, alles in vergelijking met zij die nauwelijks frisdranken dronken. Het drinken van fruitsappen bleek geen invloed te hebben op risicofactoren voor het metaboolsyndroom. Een ander onderzoek bevestigt dat nog eens, gesuikerde frisdranken zorgen voor lagere waarden goed cholesterol (HDL) en hogere waarden triglyceriden. Nog een onderzoek laat zien dat het drinken van frisdranken door jongeren de kans op een vette lever sterk doen vergroten. Frisdrankjes leiden volgens onderzoek bij kinderen tot hogere bloeddruk en meer activatie van het sympathische zenuwstelsel.

• Uit een studie blijkt dat baby's en kinderen tot 12 jaar niet in staat zijn om kunstmatige zoetstoffen goed te verwerken. Kunstmatige zoetstoffen waaronder aspartaam, sacharine en sacralose zouden veilige additieven zijn die veel gebruikt worden in light frisdranken. Doch uit de studie blijkt dat kinderen deze slecht kunnen verwerken waardoor de bloedwaarden na het drinken wel twee keer hoger zijn dan bij volwassenen. Hetzelfde geldt voor baby's die borstvoeding krijgen van moeders die light frisdranken drinken.

• Let op: Energiedrankjes worden in de markt gezet als oppepper voor lichaam en geest, doch bijna de helft van de jongeren merkt eigenlijk niets van een opwekkend effect en dat terwijl tweederde van hen wel vervelende klachten krijgt: ze kunnen zich minder concentreren, worden snel boos, worden druk of juist moe en hyperactief en kunnen maar lastig de slaap vatten. Energiedrankjes kunnen aanleiding geven tot hogere hartritme’s, hogere bloeddruk en de kans op bloedstolsels. Ze kunnen ook gedragsveranderingen teweeg kunnen brengen waardoor drinkers ervan duidelijk meer onverantwoorde risico’s nemen. Drinkers van energiedrankjes hebben wel 3 keer meer kans op psychische problemen en om te roken en 2 keer meer kans op alcohol- en drugsgebruik. Energiedrankjes in combinatie met alcohol heeft bij tieners dezelfde uitwerking als cocaïne en de nadelen blijven nog lang in de volwassenheid gevoeld worden, zo blijkt uit onderzoek. Inmiddels pleiten kinderartsen voor een verbod op energiedrankjes voor kinderen.

• Niet alleen frisdranken doch vooral sport- en energiedrankjes kunnen leiden tot tanderosie. Het is niet alleen het zuurgehalte (pH) van frisdranken die tanderosie veroorzaakt doch meer tanderosie wordt veroorzaakt als de drank zelf minder mogelijkheid heeft om het zuur te neutraliseren. Dit blijkt vooral het geval bij sport- en energiedrankjes te zijn. Conclusie drink zo min mogelijk fris-, sport- en energiedrankjes en drink ze met een rietje dat ver in de mond steekt en spoel na afloop de mond met water.

• Volgens voorlopig onderzoek kan de inname van cafeïne de ontwikkeling van de hersenen duidelijk vertragen. Tijdens de jeugd worden in de hersenen veel verbindingen gelegd, in de puberteit groeien die verbindingen het snelst en is er een bijzonder intensief slaappatroon. Cafeïne inname (vergelijkbaar met 3-4 koppen koffie of 2-3 energiedrankjes per dag) zorgt net in de puberteit voor een verminderde diepe slaap en een duidelijke vertraging in de ontwikkeling van de hersenen.

• Iedere nacht een uur te weinig slapen doet volgens onderzoek de kans op diabetes type-2 later in het leven duidelijk vergroten. Minder dan 8 uur slapen doet volgens onderzoek de kans op overgewicht bij meisjes duidelijk toenemen.

• Let op: Een mobiel apparaat zoals GSM kan zorgen baren. Vooral het langdurig gebruik dicht bij het lichaam, ook 's nachts en soms zelfs onder het kussen. Dit gebruik kan volgens onderzoekers bij kinderen en tieners leiden tot een duidelijk grotere kans op een hersentumor want zij hebben nog niet volledige ontwikkelde hersenen en een dunnere schedel. (Een GSM onder het kussen heeft in de praktijk ook al geleid tot brand!!) Meisjes willen die GSM nog wel eens in hun BH steken, als dit gewoonte is dan geeft dit volgens onderzoek een sterk verhoogde kans op borstkanker.

• Hoge bloedwaarden bisphenol kunnen leiden tot overgewicht. Bisphenol is een stof die wordt gebruikt voor de productie van polycarbonaat, een transparante plastic die onder andere gebruikt wordt als drager van CD's en DVD's en voor onbreekbare flessen voor (baby)voeding, voor tafelbestek, en voorwerpen voor gebruik in microgolfovens. Het wordt ook gebruikt in epoxyharsen die als beschermende coating aan de binnenkant van voedingsverpakkingen in blik of karton worden aangebracht, of in leidingen en reservoirs voor drinkwater. Bisfenol A wordt ook gebruikt in vlamvertragende middelen, ook in tandvullingen en als oplosmiddel voor drukinkten en in thermisch papier. Het is bewezen dat BPA kan vrijkomen uit de verpakking en in de voeding terechtkomt.

• Het drinken van alcohol en roken zorgt volgens een Britse studie onder ruim 1.200 tieners ook voor schade aan de bloedvaten die later in het leven een duidelijk hogere kans geeft op een hartaanval of een beroerte. Zowel het drinken van alcohol als het roken doet ieder afzonderlijk zorgen voor meer vaatwandstijfheid en aderverkalking. Bij zowel alcoholgebruik als roken is de schade nog groter dan het totaal van beide afzonderlijk. Gelukkig blijkt ook uit de studie dat na het stoppen met roken en drinken als tiener hun bloedvaten zich weer herstelden.

• Let op: Hoe jonger met het drinken van alcohol begonnen wordt hoe groter de kans op verslaving aan alcohol op latere leeftijd is. Een op de drie jongeren, die voor hun achttiende met drinken begint blijkt later in het leven niet meer zonder alcohol te kunnen. Bij personen die pas op 21 jarige leeftijd, of later, voor het eerst alcohol drinken heeft slechts 10% kans daarop.

• Zelfs het af en toe drinken van grote hoeveelheden alcohol door tieners is slecht voor een goede ontwikkeling van de hersenen. In het bijzonder wordt dan de opbouw van de witte massa in gevaar gebracht. De witte massa in de hersenen zorgt voor de informatieoverdracht en bevat axonen, de gemyeliniseerde uitlopers van zenuwcellen. Deze axonen verbinden de verschillende hersengebieden met grijze stof met elkaar en geleiden de zenuwimpulsen tussen neuronen.

• Een grote langjarige studie onder 18-20 jarigen die alcohol dronken blijkt dat daardoor de kans op leverschade later in het leven duidelijk toeneemt.

• Er blijkt dat er wel degelijk invloed is van ouders op het gebruik van alcohol, sigaretten, soft- en harddrugs. Het zijn dus niet alleen de vrienden die dat beïnvloeden. Kinderen van ouders -die praten met en niet tegen hun kinderen en weten wie de vrienden zijn, waar ze naar toe gaan, wat ze gaan doen, welke volwassenen aanwezig zijn en wanneer ze weer thuis zijn- gebruiken duidelijk minder en minder vaak deze verslavende middelen. Ook blijkt dat broers of zussen een duidelijke voorbeeldfunctie vervullen.

• Let op: Medicatie voor ADHD heeft meestal veel meer nadelen dan voordelen.

• Uit een kleine studie met tieners blijkt dat het overmatig kauwen van kauwgum de kans op chronische hoofdpijn duidelijk doet vergroten.

• Volgens onderzoek is er een duidelijk verhoogde kans op DNA-schade en kanker als gevolg van straling door CT-scans bij kinderen. Een ander onderzoek bevestigt dit.

• Onderzoek laat zien dat regelmatige blootstelling aan luchtvervuiling de ontwikkeling van de hersenen negatief beïnvloedt en zo de kans op gedragsproblemen vergroot.

• Luchtvervuiling is volgens onderzoek verantwoordelijk voor tot wel 40% van het aantal gevallen van astma bij kinderen.

• Blootstelling aan relatief lage pesticideconcentraties kan een significante invloed hebben op de hormoonniveaus en de mate van seksuele ontwikkeling bij 14- tot 15-jarige adolescenten. Dat blijkt uit een studie die de VUB uitvoerde in opdracht van de Vlaamse overheid.

• Veel zout in de voeding zorgt bij kinderen volgens onderzoek voor een later begin van de puberteit.

• Overgewicht als tiener geeft volgens onderzoek later in het leven een duidelijk hogere kans op hartfalen en leverproblemen. Uit ander onderzoek blijkt dat die hogere kans wellicht veroorzaakt wordt door tekorten aan vitamine D. Een ander onderzoek laat zien dat overgewicht nu de kans op diabetes type-2 wat later in het leven doet verviervoudigen.

• Slechte voeding als fastfood en veel kant en klare voeding, energiedrankjes en slechte voedingsgewoontes blijken volgens diverse studies slecht voor een goede hersenontwikkeling voor tieners. Ook te weinig beweging blijkt een goede hersenontwikkeling in de weg te staan.

• Volgens langjarig onderzoek hebben late tieners met weinig spierkracht en/of lage bloedwaarden hematocriet duidelijk meer kans om op latere leeftijd ALS te krijgen.

(25-04-2019)

                                                                    Printen