Nutriënten in melk:
Opmerkingen:
Rauwe melk is gekoeld
slechts gedurende enkele dagen houdbaar bij lage temperatuur. Na deze tijd treedt verzuring van de melk op en
verhoogt het risico op het ontstaan van ziekteverwekkers.
Om melk langer houdbaar te maken worden verschillende soorten warmtebehandeling toegepast:
Pasteurisatie: Bij deze milde hittebehandeling wordt de melk slechts gedurende een aantal seconden (min. 15 tot 20) op een temperatuur van 72 tot 80°C verhit. Hierbij worden zowel bederf- als ziekteverwekkende bacteriën vernietigd, maar niet de sporen van diverse bacteriën. Omdat deze sporen tijdens de bewaring gemakkelijk opnieuw kunnen ontkiemen en de kans op nabesmetting reëel is, is dit product slechts enkele dagen houdbaar in de koelkast.
Sterilisatie: Deze warmtebehandeling gebeurt in 2 fasen: eerst wordt de melk stromend verhit op 130 à 140°C gedurende enkele seconden, ten slotte wordt de melk na koeling afgevuld in flessen en vervolgens nagesteriliseerd in de fles bij 110-120°C gedurende 10 tot 20 min. Dit product is nagenoeg steriel en dus ongeopend zeer lang houdbaar (tot 6 maanden), ook ongekoeld.
UHT (Ultra Hoge temperatuur)-procédé: Bij dit meest recente procédé wordt de melk in een continu systeem verhit op 130 à 140 °C gedurende 2 tot 5 seconden, waarna het onmiddellijk wordt gekoeld en kiemvrij verpakt (meestal in een brik). Dit product is ongeopend 2 à 3 maanden houdbaar. De verschillende warmtebehandelingen hebben een verschillend effect op de voedingswaarde van melk.
Door de zeer korte behandeling in het UHT-procédé gaan minder vitaminen verloren. Bij sterilisatie is de afbraak van vitaminen hoger als gevolg van de langere blootstelling aan hoge temperaturen. Zo wordt bijvoorbeeld ongeveer 55% van het aanwezige foliumzuur bij sterilisatie afgebroken in vergelijking met slechts 20 à 35% bij UHT-behandeling. Bovendien treedt bij sterilisatie ook in zekere mate een Maillard-reactie of bruinkleuringsreactie op die invloed heeft op de kleur (geel-bruin) en op de smaak ('kooksmaak' of karamelsmaak). De smaak van UHT en gepasteuriseerde melk staat dichter bij deze van het oorspronkelijke product.
Een typisch industrieel proces bij de productie van consumptiemelk is homogenisatie, een procédé dat het opromen van melk tijdens de bewaring voorkomt. Hierbij wordt de melk onder druk door een fijne opening gepompt zodat de grootte van de vetdruppeltjes kleiner wordt. Tijdens dit proces breekt ook het eiwitmembraan dat de vetglobule omringt en komt het enzym xanthine-oxidase vrij.
-
Melk veroorzaakt bij veel mensen allergische reacties.
-
Volgens onderzoekers is er een groot verschil tussen rauwe melk van koeien die niet zwanger zijn en de huidige fabrieksmelk. Fabrieksmelk kan de kans op hormoon gevoelige kankers zoals borst- en prostaatkanker duidelijk verhogen.
-
Koffiecreamer heeft niets met melk te maken. Bestaat veelal uit suikers, transvetten en allerlei chemische toevoegingen.
-
Melkvetten kunnen de kans op chronische ontstekingsziektes van de darm flink verhogen. Het aantal mensen met de ziekte van Crohn en een zwerende darmontsteking neemt de afgelopen jaren sterk toe. Onderzoekers denken dat dit komt door gewijzigde eetgewoontes met veel meer kant en klare gerechten en bewerkte voeding die veel verzadigd melkvet bevatten. Verzadigde melkvetten zijn voor het lichaam veel moeilijker te verteren, waardoor er meer gal geproduceerd wordt en de darmflora verandert met meer slechte bacteriën.
-
Koeien worden ruim 300 dagen per jaar gemolken, de meeste tijd zijn ze ook nog zwanger waardoor de melk vrouwelijke hormonen bevat. De hoeveelheid loopt op tijdens de zwangerschap en tegen het eind van de zwangerschap is dat wel 33 keer meer van het oestrogeen estronsulfaat dan bij een niet zwangere koe. Deze hormonen bevinden zich in het melkvet. Hormonen in de voeding zijn voor het menselijk lichaam wel vele malen gevaarlijker dan allerlei chemicaliën die hormoonachtige werking hebben en vergroten zo de kans op prostaatkanker, borstkanker en zaadbalkanker. Zo is er een groot verschil tussen rauwe melk van koeien die niet zwanger zijn en de huidige fabrieksmelk.
-
Bij borstkanker wordt voor een betere overlevingskans het regelmatig eten van vetrijke zuivel ontraden. Vetarme zuivel heeft hierop geen invloed.
-
Het melkeiwit, caseíne verstoort en vermindert de opname in het lichaam van allerlei bioactieve stoffen, mineralen en vitamines. Vandaar beter geen koffie of thee met melk, of melk met weinig of geen vet.
-
Biologische melk bevat veel minder antibiotica en is hormoonvrij. De koeien komen meer buiten op graslanden zonder kunstmest en pesticiden en het voer is ook biologisch geteeld. Daardoor zijn verschillende gezonde stoffen zoals de hoeveelheid Omega-3 vetzuren en vitamine E ook hoger in biologische melk. Melk van deze koeien bevat ook veel meer gezonde vetzuren zoals natuurlijk CLA en omega-7 vetzuur tegen hart- en vaatziektes en diabetes type-2. Hier een hier een paar onderzoeken die dit laten zien.
-
Uit een grote, langjarige studie blijkt dat het drinken van melk niet zo gezond is, gefermenteerde melkproducten daarentegen wel. Uit de studie blijkt dat wie veel melk drinkt eerder doodgaat en geen kleinere kans op botbreuken heeft. Zo bleken vrouwen die drie of meer glazen melk per dag dronken bijna twee keer zoveel kans hadden om te overlijden en 50% meer kans te hebben op een gebroken heup in vergelijking met vrouwen die minder dan een glas melk per dag dronken. Bij de mannen in de studie werden vergelijkbare resultaten gezien, zij het in iets mindere mate. Gefermenteerde melkproducten zoals yoghurt, kwark en kaas bleken volgens de studie de kans op doodgaan te verkleinen, zo ook de kans op botbreuken. Voor ieder dagelijks portie gefermenteerde producten was de kans op doodgaan en een botbreuk 10-15% lager.
-
Voeding rijk aan zuivel (behalve de gefermenteerde producten zoals yoghurt, kaas en kwark) geeft volgens onderzoek een sterk verhoogde kans op de ziekte van Parkinson. Recenter onderzoek laat zien dat vooral het dagelijks drinken van magere, vetarme melk de kans op de ziekte flink doet verhogen.
-
Beter zijn gefermenteerde melkproducten van biologische oorsprong zoals yoghurt en kwark, en liefst van koeien die gras eten.
-
Waarom misschien beter geen fabrieksmelk?
-
Een goed alternatief kan biologische geitenmelk of sojamelk zijn.
-
Meer info over zuivel in het algemeen.
Meer (wetenschappelijk) nieuws over melk.
De volledige samenstelling van koemelk met 3,25 gram vet. (Dit zijn gemiddelde waarden omdat de samenstelling kan verschillen afhankelijk van de voeding en andere leefomstandigheden van de koe.)
|
Nutriënt |
Eenheid | waarde per 100 gram |
|---|---|---|
| Proximates | ||
| Water |
g
|
88.13
|
| Energy |
kcal
|
61
|
| Energy |
kJ
|
256
|
| Protein |
g
|
3.15
|
| Total lipid (fat) |
g
|
3.27
|
| Ash |
g
|
0.67
|
| Carbohydrate, by difference |
g
|
4.78
|
| Fiber, total dietary |
g
|
0.0
|
| Sugars, total |
g
|
5.05
|
| Sucrose |
g
|
0.00
|
| Glucose (dextrose) |
g
|
0.00
|
| Fructose |
g
|
0.00
|
| Lactose |
g
|
5.05
|
| Maltose |
g
|
0.00
|
| Galactose |
g
|
0.00
|
| Minerals | ||
| Calcium, Ca |
mg
|
113
|
| Iron, Fe |
mg
|
0.03
|
| Magnesium, Mg |
mg
|
10
|
| Phosphorus, P |
mg
|
84
|
| Potassium, K |
mg
|
132
|
| Sodium, Na |
mg
|
43
|
| Zinc, Zn |
mg
|
0.37
|
| Copper, Cu |
mg
|
0.025
|
| Manganese, Mn |
mg
|
0.004
|
| Selenium, Se |
mcg
|
3.7
|
| Vitamins | ||
| Vitamin C, total ascorbic acid |
mg
|
0.0
|
| Thiamin |
mg
|
0.046
|
| Riboflavin |
mg
|
0.169
|
| Niacin |
mg
|
0.089
|
| Pantothenic acid |
mg
|
0.373
|
| Vitamin B-6 |
mg
|
0.036
|
| Folate, total |
mcg
|
5
|
| Folic acid |
mcg
|
0
|
| Folate, food |
mcg
|
5
|
| Folate, DFE |
mcg_DFE
|
5
|
| Choline, total |
mg
|
14.3
|
| Betaine |
mg
|
0.6
|
| Vitamin B-12 |
mcg
|
0.45
|
| Vitamin B-12, added |
mcg
|
0.00
|
| Vitamin A, RAE |
mcg_RAE
|
46
|
| Retinol |
mcg
|
45
|
| Carotene, beta |
mcg
|
7
|
| Carotene, alpha |
mcg
|
0
|
| Cryptoxanthin, beta |
mcg
|
0
|
| Vitamin A, IU |
IU
|
162
|
| Lycopene |
mcg
|
0
|
| Lutein + zeaxanthin |
mcg
|
0
|
| Vitamin E (alpha-tocopherol) |
mg
|
0.07
|
| Vitamin E, added |
mg
|
0.00
|
| Tocopherol, beta |
mg
|
0.00
|
| Tocopherol, gamma |
mg
|
0.00
|
| Tocopherol, delta |
mg
|
0.00
|
| Vitamin D (D2 + D3) |
mcg
|
0.1
|
| Vitamin D3 (cholecalciferol) |
mcg
|
0.1
|
| Vitamin D |
IU
|
2
|
| Vitamin K (phylloquinone) |
mcg
|
0.3
|
| Dihydrophylloquinone |
mcg
|
0.0
|
| Menaquinone-4 |
mcg
|
1.0
|
| Lipids | ||
| Fatty acids, total saturated |
g
|
1.865
|
| 4:0 |
g
|
0.075
|
| 6:0 |
g
|
0.075
|
| 8:0 |
g
|
0.075
|
| 10:0 |
g
|
0.075
|
| 12:0 |
g
|
0.077
|
| 13:0 |
g
|
0.000
|
| 14:0 |
g
|
0.297
|
| 15:0 |
g
|
0.000
|
| 16:0 |
g
|
0.829
|
| 17:0 |
g
|
0.000
|
| 18:0 |
g
|
0.365
|
| 20:0 |
g
|
0.000
|
| 22:0 |
g
|
0.000
|
| 24:0 |
g
|
0.000
|
| Fatty acids, total monounsaturated |
g
|
0.812
|
| 14:1 |
g
|
0.000
|
| 16:1 undifferentiated |
g
|
0.000
|
| 18:1 undifferentiated |
g
|
0.812
|
| 20:1 |
g
|
0.000
|
| 22:1 undifferentiated |
g
|
0.000
|
| Fatty acids, total polyunsaturated |
g
|
0.195
|
| 18:2 undifferentiated |
g
|
0.120
|
| 18:3 undifferentiated |
g
|
0.075
|
| 18:4 |
g
|
0.000
|
| 20:4 undifferentiated |
g
|
0.000
|
| 20:5 n-3 (EPA) |
g
|
0.000
|
| 22:5 n-3 (DPA) |
g
|
0.000
|
| 22:6 n-3 (DHA) |
g
|
0.000
|
| Cholesterol |
mg
|
10
|
| Amino acids | ||
| Tryptophan |
g
|
0.073
|
| Threonine |
g
|
0.140
|
| Isoleucine |
g
|
0.161
|
| Leucine |
g
|
0.260
|
| Lysine |
g
|
0.137
|
| Methionine |
g
|
0.073
|
| Cystine |
g
|
0.016
|
| Phenylalanine |
g
|
0.144
|
| Tyrosine |
g
|
0.148
|
| Valine |
g
|
0.188
|
| Arginine |
g
|
0.073
|
| Histidine |
g
|
0.073
|
| Alanine |
g
|
0.101
|
| Aspartic acid |
g
|
0.232
|
| Glutamic acid |
g
|
0.634
|
| Glycine |
g
|
0.073
|
| Proline |
g
|
0.334
|
| Serine |
g
|
0.104
|
| Other | ||
| Alcohol, ethyl |
g
|
0.0
|
| Caffeine |
mg
|
0
|
| Theobromine |
mg
|
0
|
USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 23 (2010)
Algemene opmerking:
Het moge duidelijk zijn dat bovenstaande gegevens indicatief zijn en kunnen verschillen per soort en kweekmethode en -plaats.
URL van deze pagina:
(25-09-2018)