Risico op Alzheimer is beïnvloedbaar
Beïnvloedbare risicofactoren dragen voor circa 30% bij aan de wereldwijde ziektelast ten gevolge van de
ziekte van Alzheimer. Dat berekenden Sam Norton (King’s College London) en collega’s met een nieuwe formule, waarin ze ook de onderlinge afhankelijkheid tussen de risicofactoren meenamen
(Lancet
Neurol. 2014;13:788-94).
Eerder werd de invloed van beïnvloedbare risicofactoren ook al onderzocht, maar destijds telden de onderzoekers alle risico’s bij elkaar op zonder rekening te houden met de relatie die bestaat tussen de factoren onderling. In de praktijk is er echter veel overlap tussen patiënten met
diabetes mellitus, hoge bloeddruk op middelbare leeftijd,
overgewicht op middelbare leeftijd, fysieke inactiviteit,
depressie, roken en een laag opleidingsniveau.
Norton en collega’s zochten daarom niet alleen in grote meta-analyses naar de mate waarin deze 7 factoren bijdragen aan het risico op Alzheimer, maar ook naar de overlap in het vóórkomen van deze risicofactoren. Met deze informatie berekenden ze in hoeverre de factoren samen bijdroegen aan het wereldwijde vóórkomen van de
ziekte van Alzheimer. Dit bleek 28,2% te zijn, tegen 49,4% als dezelfde risicofactoren als onafhankelijke variabelen werden beschouwd. Wereldwijd was een laag opleidingsniveau de belangrijkste risicofactor; in Europa en de VS was dit gebrek aan beweging.
Met deze data rekenden de onderzoekers verder. Als de prevalentie van alle risicofactoren met 10 of 20% per decennium zou verminderen, dan zou het aantal patiënten met de ziekte van Alzheimer in 2050 met respectievelijk 8,8 miljoen of 16,2 miljoen zijn afgenomen. Dit zijn hoopvolle cijfers, hoewel een dergelijke afname in riscofactoren – 40-80% in 4 decennia – wel erg ambitieus is en de wereld ‘zeker een andere plaats zou maken’, aldus neuroloog Geert Jan Biessels (UMC Utrecht) in hetzelfde nummer
(Lancet
Neurol. 2014;13:752-3). Bovendien zou een afname van het aantal mensen met diabetes of een depressie er ook aan kunnen bijdragen dat zij langer leven, waardoor het risico op Alzheimer juist toeneemt.
Ondanks deze onzekerheden over de exacte aantallen is wel duidelijk dat mensen die op jongere leeftijd gezonder zijn minder kans hebben om later Alzheimer te ontwikkelen. ‘Deze bevindingen zouden een stimulans moeten zijn voor een public-health-benadering gedurende het gehele leven, niet alleen voor de preventie van voortijdige sterfte, maar ook voor het bevorderen van een gezondere oude dag’, aldus Norton et al.
Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (Augustus 2014)
Reacties: