Snellere cognitieve achteruitgang bij diabetes op middelbare leeftijd
Amerikanen die op middelbare leeftijd diabetes mellitus hebben, gaan sneller
cognitief achteruit dan landgenoten zonder diabetes. Een hoger HbA1c is daarbij geassocieerd met een snellere achteruitgang. Gemiddeld lopen diabetespatiënten wat betreft cognitieve achteruitgang 5 jaar voor op mensen zonder diabetes. Dit blijkt uit een analyse van de ‘Atherosclerosis Risk in Communities’-studie, een populatiegebonden cohort in de VS
(Ann Intern
Med. 2014;161:785-93). Andreea Rawlings en collega’s gebruikten gegevens van ruim 13.000 ARIC-deelnemers die rond 1991 tussen 48-67 jaar oud waren.
De proefpersonen werden gemiddeld bijna 20 jaar gevolgd; rond 1991, 1997 en 2012 kwamen zij terug op het onderzoekscentrum. Daar ondergingen zij onder meer cognitieve tests voor kortetermijngeheugen, executieve functies en taal. Ook beschikten de onderzoekers over HbA1c-data. Bijna 2000 proefpersonen hadden diabetes (13,3%). Ook gegevens over mogelijke andere variabelen die samenhangen met
diabetes en cognitieve achteruitgang – zoals (risicofactoren voor)
hart- en vaatziekten, roken en alcoholconsumptie, geslacht, ras, regio en opleidingsniveau – waren bekend.
Van de oorspronkelijke deelnemers konden er bij het laatste bezoek nog bijna 6000 worden onderzocht (44,8%). Een kwart was inmiddels overleden – 46,4% van de deelnemers met diabetes tegen 22,1% van de controlegroep. Diabetespatiënten waren cognitief gemiddeld 19% sneller achteruit gegaan dan de controlegroep – ze scoorden gemiddeld 0,15 standaarddeviaties slechter. Dat is ongeveer het cognitieve verval van een gezonde proefpersoon in 4,9 jaar. Als rekening werd gehouden met de sterkere en selectieve uitval onder diabetespatiënten, zou het verschil zelfs 30% zijn. In verdere analyses bleken de cognitieve prestaties ook samen te hangen met de HbA1c-waarde: diabetespatiënten met een HbA1c-waarde onder de 7% presteerden beter dan lotgenoten met slechter ingestelde bloedglucose. En ook in de groep zonder de diagnose ‘diabetes’ was een hoger HbA1c geassocieerd met slechter functioneren.
Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (December 2014)
Reacties: