Cholesterol medicatie?
Effect cholesterolverlagende medicatie twijfelachtig en inconsistent
Een systematische review naar een reeks trials die het effect van cholesterolverlagende medicijnen (statines, ezetimibe en PCSK9-remmers) onderzochten bij patiënten met een verhoogd risico op
cardiovasculaire events, laat zeer inconsistente uitkomsten zien. Robert DuBroff e.a. publiceren de resultaten van de review in The BMJ.
Leidraad voor de onderzoekers waren de richtlijnen van de American Heart Association/American College of Cardiology, die afhankelijk van het risico een reductie van het LDL-cholesterolgehalte met 30 tot meer dan 50 procent adviseren. De meeste van de studies in de review waren volgens DuBroff e.a. van goede kwaliteit met weinig bias, maar sommige kregen toch minpunten vanwege minder dan duizend deelnemers of het ontbreken van een placebo-controlegroep.
Geen positief effect
De belangrijkste resultaten: ten eerste rapporteerde meer dan driekwart van alle onderzoeken geen positief effect op het risico op overlijden en bijna de helft vond geen positief effect op het risico op toekomstige hart- en vaatziekten. In de tweede plaats vonden DuBroff e.a. geen lineair verband tussen de mate van LDL-cholesterolreductie en de absolute kans op een cardiovasculaire aandoening. Voorbeeld: in een van de geïncludeerde trials ging vermindering van de kans op cardiovasculaire gebeurtenissen samen met een LDL-cholesterolreductie van slechts 11 tot 15 procent, terwijl in een andere trial geen enkel cardiovasculair voordeel werd gezien bij LDL-reducties van 50 procent of meer. Ook het number needed to treat varieerde enorm, zo melden DuBroff e.a. Zo moesten in een Scandinavische trial slechts 30 patiënten gedurende 5,4 jaar simvastatine slikken om één overlijden te voorkomen, terwijl in een andere trial 250 patiënten 2,8 jaar een behandeling met alirocumab (PCSK9-remmer) nodig hadden om één overlijden te voorkomen.
Verschillende klassen van medicijnen
De studie van DuBroff e.a. kent de nodige beperkingen. In de eerste plaats kozen ze bewust voor een systematische review, en dus niet voor een meta-analyse. Reden: het ging om drie verschillende klassen van medicijnen, toegepast in nogal verschillende patiëntpopulaties. Bovendien varieerden alle studies sterk op andere punten, zoals de studieduur, mate van LDL-reductie, en definitie van de cardiovasculaire eindpunten. Ook moesten ze een paar bekende trials uitsluiten, zoals de PROSPER-trial vanwege een gemiddelde leeftijd van hoger dan 75 jaar en de Heart Protection Study omdat daarin de procentuele verandering in LDL-cholesterol niet werd gerapporteerd.
Kritische slotsom
Toch komen DuBroff e.a. tot een kritische slotsom: ‘In de meeste wetenschapsgebieden leidt het bestaan van tegenstrijdig bewijs meestal tot een paradigmaverschuiving of wijziging van de theorie in kwestie, maar in dit geval wordt het tegenstrijdige bewijs grotendeels genegeerd, simpelweg omdat het niet past bij het heersende paradigma.’
Bron: Medisch Contact, Henk Maassen
De studie.
(Augustus 2020)