Herwaardering van een essentieel
prohormoon, vitamine D
Vitamine D-tekort wordt niet langer alleen maar gerelateerd aan het optreden van osteomalacie, rachitis en osteoporose. Er bestaat een causaal verband met de spierfunctie en met het functioneren van ons afweersysteem.
Daarnaast zijn lage vitamine D-serumwaarden geassocieerd met een verhoogd risico op auto-immuunziekten en diverse typen maligniteiten, zoals prostaat-, colon- en borstkanker.
· Dit heeft geleid tot discussie over de optimale serumconcentratie en aanpassing van de aanbevolen vitamine D-suppletie.
· Er lijkt in Europa voor 25-hydroxyvitamine D consensus te ontstaan over een minimumwaarde van 50 nmol/l en een streefwaarde van 75 nmol/l in het serum.
· Voor bejaarden en allochtonen geldt dat de meerderheid deficiënt of ernstig deficiënt is, waarbij correctie met een stootkuur vitamine D overwogen moet worden.
· Alertheid op een vitamine D-tekort is met name geboden bij onbegrepen spierklachten of -zwakte en bij patiënten uit de risicogroepen, zoals ouderen, allochtonen, chronisch zieken, 'binnenzitters', veelvuldig gebruikers van zonnebrandcrème en patiënten met ernstig overgewicht.
Aldus
Jos P.M. Wielders, Frits A.J. Muskiet en Albert van de Wiel
Meander Medisch Centrum
Klinisch Chemisch Laboratorium
Tijd voor herijking GR-advies vitamine D
Het Amerikaanse Institute of Medicine (IOM) bracht vorige maand nieuwe voedingsnormen uit voor vitamine D. Deze wijken flink af van de aanbevelingen van de Gezondheidsraad (GR) uit 2008.
Als aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D voor mensen tussen de 1 en de 70 jaar adviseert het IOM nu 600 IE, een verdrievoudiging van de Nederlandse aanbeveling. De Amerikanen hebben de bloedspiegel van vitamine D (25(OH)D) nu vastgesteld op minimaal 50 nmol/l, ongeacht leeftijd en geslacht. De GR daarentegen raadt een waarde van 30 nmol/l aan, en pas 50 nmol/l als vrouwen de 50 zijn gepasseerd en mannen ouder zijn dan 70. Tot slot geeft het IOM als maximale dagdosering vitamine D 4000 IE (vanaf 9 jaar), dubbel zoveel als de GR adviseert.
Vitamine D wordt geassocieerd met een heleboel mogelijk gunstige effecten, onder meer tegen kanker, hart- en vaatziekten, hypertensie, diabetes, psychische gesteldheid en pre-eclampsie. Maar volgens het IOM bestaat er alleen krachtig bewijs voor een positieve invloed van vitamine D (en calcium) op de gezondheid van de botten.
Een groep Nederlandse artsen vindt het tijd dat de GR zijn vitamine D-advies herziet:
Op 30 november 2010 verschenen de Vitamine D voedingsnormen van het Amerikaanse Institute of Medicine (IOM)1. Deze gaan aanzienlijk verder dan de Nederlandse aanbeveling van de Gezondheidsraad (GR) uit 20082.
In de nieuwe IOM vitamine D aanbeveling
o is de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) verdrievoudigd naar 600 IE (1-70 jaar) en 800 IE (>70 jaar)
o wordt een 25(OH)D spiegel van minimaal 50 nmol/l nodig geacht voor alle leeftijden, ongeacht het geslacht
o is de maximale dagdosering verdubbeld naar 4.000 IE voor personen boven 9 jaar, inclusief zwangeren
De GR hanteert in haar huidige aanbeveling
o een ADH van 400 IE (<4 jaar) en 200 IE voor vrouwen (4-50 jaar) en mannen (4-70 jaar), conform de oude IOM norm
o minimumspiegels van 30 nmol/l en van 50 nmol/l (vrouwen >50 jaar en mannen >70 jaar)
o een maximale dagdosis van 2.000 IE, conform de oude IOM norm
Middels deze ingezonden brief vragen we aandacht voor de gerezen inconsistentie tussen de nieuwste Amerikaanse en huidige GR aanbevelingen, die op nagenoeg dezelfde literatuur gebaseerd lijken te zijn. De GR zal haar aanbevelingen dus dienen te herzien. Het is duidelijk dat de normale gezonde voeding onvoldoende vitamine D bevat, en evenzo de gebruikelijke multivitaminen. Iedereen met een vitamine D status beneden 50 nmol/l dient als deficiënt te worden beschouwd conform internationale consensus3 en suppletie van velen is gewenst. Bij waarden beneden 25 nmol/l is sprake van ernstige deficiëntie en dient een stootkuur te worden overwogen4. Wij delen niet de mening dat er onvoldoende bewijs is voor de gunstige effecten van een 25(OH)D spiegel van 80 nmol/l. Er zijn geen steekhoudende bezwaren tegen deze optimale vitamine D status, die overeenkomt met de natuurlijke waarden tijdens de zomer. Het streven naar 80 nmol/L 25(OH)D is vergemakkelijkt door het verhogen van de maximale dagdosering.
R.H. Verheesen, F.A.J. Muskiet, G.E. Schuitemaker, E. van der Veer, J.P.M. Wielders
(December 2010)
Reacties:
