Overgewicht bij pubers door slaaptekort
Een chronisch slaaptekort bij pubers kan leiden tot ernstig overgewicht. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Maastricht.
Wetenschapper Femke Rutters onderzocht een groep kinderen in de leeftijd van 0 tot en met 16 jaar, die om de 4 jaar gevolgd werd in de ontwikkeling van hun lichaamsgewicht. De onderzoekster concludeert uit de gegevens dat de pubers die weinig slapen, dikker worden dan hun leeftijdgenoten die wél voldoende nachtrust hebben.
Uit de studie van Rutters wordt ook duidelijk dat stress bij volwassenen een verstorend effect heeft op de regulatie van het gewicht. Mensen gaan door stress meer eten, als gevolg van een toename van het hormoon cortisol. Dat hormoon wordt er bovendien van verdacht de opslag van diepliggend vet te stimuleren. De toename van het lichaamsgewicht veroorzaakt op zichzelf chronische stress als periodes van veel eten worden afgewisseld met diëten. Zo kan bij volwassenen - maar ook bij dikke pubers - een vicieuze cirkel ontstaan van stress en overgewicht of
obesitas.
Pubers die minder dan 8 uur slapen, hebben een nog grotere kans op het ontwikkelen van overgewicht als hun vader en moeder ook te zwaar zijn. Uit de studie van Rutters blijkt dat er een genetisch verband bestaat tussen ouders met overgewicht en de dikte van hun kinderen.
De resultaten van het Maastrichtse onderzoek komen overeen met eerdere bevindingen van Amerikaanse wetenschappers. Een van de conclusies uit deze studies is, dat een chronisch slaaptekort van 3 uur per nacht leidt tot een verstoring in de balans van de hormonen leptine en ghreline. Deze hormonen regelen het hongergevoel. Wie weinig slaapt, heeft overdag meer behoefte aan tussendoortjes dan mensen die 8 uur per dag slapen, zo bleek uit onderzoeken aan de universiteiten van Chicago en Californië. Er zijn aanwijzingen dat de kans om dik te worden sterk toeneemt naarmate het chronische slaaptekort groter is.
Voldoende slaap heeft volgens ander onderzoek een positief effect op het geheugen en is ook belangrijk voor het behouden van een goede weerstand.
Promotie Mw.drs. Femke Rutters
in de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences.
Promotor: prof. dr. M.S. Westerterp-Plantenga; co-promotor: dr. A.G. Nieuwenhuizen.
Titel: “Development and Regulation of Body-Weight; a Genetic, Behavioral and Neuro-Endocrinological Approach”.
Vrijdag 4 september 2009, 14.00 uur
Wanneer energie-inname en energieverbruik in balans zijn, is er sprake van een stabiel lichaamsgewicht. Dit proefschrift beschrijft erfelijke, ouderlijke, gedragsmatige en endocriene factoren die invloed hebben op de ontwikkeling en regulatie van lichaamsgewicht. Uit een longitudinale cohortstudie bij kinderen van 0-17 jaar blijkt dat het FTO gen, het aantal uren slaap per nacht, het gewicht van de vader en het eetgedrag van de moeder het lichaamsgewicht beïnvloeden. Met name als kinderen kort slapen en zware ouders hebben die zich incidenteel overeten is hun kans op ontwikkeling van overgewicht tijdens de puberteit vergroot. Bij volwassenen blijkt stress de kans op overgewicht te vergroten, doordat het via hyperactiviteit van het systeem dat de afscheiding van het stresshormoon cortisol regelt, eten zonder honger veroorzaakt.
(September
2009)
