Marketing griepcircus draait overuren
Er bestaat een volstrekte communis opinio over het gebrek aan bewijs voor de werkzaamheid van massale
griepvaccinatie van gezonde ouderen. Nu de griepvaccinatie van de bevolking van start is gegaan, lanceren financieel belanghebbenden weer een grote en dure campagne waarin het tegendeel wordt beweerd. Medische Key Opinion Leaders zetten hun beste beentje voor.
De toonaangevende, buitenlandse vakbladen BMJ, NEJM en The Lancet liepen voorop met hun conclusie: 'Evidence for protection in adults aged 65 years or older is lacking'. In Nederland bevestigde het Geneesmiddelenbulletin in uitvoerig onderbouwde artikelen dat ontbreken van bewezen nut. Het grote Nederlandse onderzoek uit 1994 liet geen enkel effect bij 65-plussers zien. Coutinho stelde op 13 juni 2012 tijdens een bijeenkomst van de Gezondheidsraad dat er geen harde gegevens bestaan op basis waarvan kan worden vastgesteld dat ouderen baat hebben bij vaccinatie. Osterhaus schreef in 2010 in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde als samenvatting over ouderen: 'Er bestaan veel studies naar de effectiviteit van influenzavaccinaties, maar de uitkomsten zijn wisselend en discutabel'.
Gezondheidsraad
De Gezondheidsraad heeft daarom een heroverweging opgenomen in haar Werkprogramma van 2014
(blz.24). In maart 2014 moet een advies beschikbaar zijn. De Gezondheidsraad schrijft: 'In kringen van onderzoekers en beroepsbeoefenaren is de afgelopen tijd veel gediscussieerd over de doeltreffendheid en doelmatigheid van de jaarlijkse griepprik. Welke groepen hebben baat bij deze vaccinatie en hoe zeker zijn we van die gezondheidswinst? Twee doelgroepen staan speciaal in de belangstelling: gezonde 60-plussers (krijgen die de griepprik terecht aangeboden?) en zwangere vrouwen (moeten die de prik aangeboden krijgen?). Op verzoek van de minister van VWS zal de Gezondheidsraad zich in zijn advies op die beide doelgroepen richten.'
Marketingoffensief
Dat alles is geen beletsel om nu met een marketingoffensief bejaarde mensen over de streep te trekken om zich te laten vaccineren. Als altijd ondersteund door artsen met conflicterende belangen. Een kleine rondgang is de moeite waard, al was het maar om zich bewust te worden van de krachten die op ons inwerken en van het nieuws dat kritiekloos op ons wordt losgelaten. Zomaar drie berichten geplukt uit de stroom aan persberichten.
Nestor
De Unie KBO is met bijna 200.000 leden de grootste seniorenorganisatie van Nederland. Zij geven een blad 'Nestor' uit, dat goed getimed in het
oktobernummer een groot artikel plaatst met de titel '10 domme redenen om de griepprik niet te halen'. Enkele citaten uit de duim van de ghostwriter: 'Uit onderzoeken blijkt wel dat als de risicogroep wordt gevaccineerd, er minder longontsteking en sterfte voorkomen bij deze risicogroep. [...] Hoewel het immuunsysteem nog goed werkt als u 60 bent, is uit onderzoek naar voren gekomen dat het risico op ernstige gevolgen van griep groter is. Daarnaast werkt de griepprik juist bij de groep (60- tot 65-jarigen) nog goed omdat het immuunsysteem nog veel antistoffen aanmaakt.'
Voorwaar een knappe marketingprestatie om bij zo’n uitgelezen doelgroep deze onwaarheden geplaatst te krijgen. Men kan slechts gissen naar de vertaalslagen in belangen.
ESWI
Huisarts Ted van Essen legt op de website van de Unie KBO in een video uit hoe de griepprik werkt en maakt er reclame voor. Dat is hem wel toevertrouwd. Hij is thesaurier van de ESWI, de European Scientific Working group on Influenza, een volledig door de industrie gefinancierde lobbyclub voor influenzavaccinatie. Ab Osterhaus is voorzitter.
Berichtenstroom
De georkestreerde stroom van gunstige berichten over de griepprik stopt niet bij ons eigen Medisch Contact. Op 23 oktober verschijnt op de website van MC een bericht:
'Cardiale voordelen griepprik ter
discussie'.
De intro luidt: 'De griepprik hangt samen met een lager risico op een cardiovasculair incident, zoals een hartaanval. Dit concluderen Canadese onderzoekers in een meta-analyse in JAMA. Het commentaar op de meta-analyse laat echter weinig heel van deze conclusie.'
Waarom zo’n bericht dan geplaatst? Manipulatie van wetenschap door marketeers laat je toch links liggen, zeker tijdens een griepcampagne.
Teletekst
Op teletekst verscheen vandaag out of the blue, door onzichtbare hand gegenereerd en goed getimed, het bericht
'Griepprik zorgpersoneel heeft
nut': 'De griepprik voor verpleegkundigen en artsen heeft wel degelijk nut. Dat concludeert een onderzoeker van het Universitair Centrum Groningen (UMCG). Als meer werknemers in de zorg de griepprik krijgen, daalt het aantal ziekenhuispatiënten dat griep oploopt. Het UMCG ontwikkelde een campagne die ertoe leidde dat 23,7 procent meer artsen en verpleegkundigen de prik haalden.'
Website UMCG
Het blijkt een observationeel onderzoek te zijn zonder enige bewijskracht. Volgens de website van het UMCG werd het onderzoek uitgevoerd onder begeleiding van prof. dr. E. Hak, hoogleraar Klinische Farmacoepidemiologie bij de Rijksuniversiteit Groningen. Eelco Hak kennen wij van een artikel dat hij schreef in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde samen met Ab Osterhaus. Ten tijde van de Mexicaanse griep joeg het duo ons daarmee de stuipen op het lijf. Jaarlijks zouden 2000 mensen overlijden aan seizoensgriep. In werkelijkheid zijn het er misschien enkele tientallen met goeddeels een, al dan niet genetisch bepaalde, verminderde weerstand. Die zouden met vaccinatie vrijwel zeker niet zijn gespaard. De heren hebben in ieder geval een levendige fantasie.
Bron: Artsennet, blogbericht Hans van der Linde (Oktober 2013)
Reacties: