Home / ...
Vitamine D is een groep van in vet oplosbare prohormonen.
Vitamine D op zich is een inerte stof die pas in het lichaam actief gemaakt wordt.
De twee belangrijkste vormen met vrijwel dezelfde functie in het lichaam zijn vitamine D2 (ergocalciferol, de plantaardige vorm) en vitamine D3 (cholecalciferol, de dierlijke vorm).
Verder bestaan nog andere metabolieten als vitamine D1, D4 en D5 en analogen als alfacalcidol.
Het chemische verschil tussen vitamine D2 en D3 is dat D2 een extra CH3-groep heeft (op koolstofatoom 24), evenals een extra dubbele binding (tussen koolstofatoom 22 en 23).
Vitamine D3 (cholecalciferol) kan onder invloed van ultraviolet licht (UV-B) van de zon in de huid vanuit een metaboliet van cholesterol (7-dehydrocholesterol) worden geproduceerd en opgenomen in de bloedbaan.
Uit de voeding afkomstig vitamine D2 en vitamine D3 wordt snel via de dunne darm opgenomen in de bloedbaan.
Zowel vitamine D2 als D3 eenmaal in de bloedbaan kunnen worden opgeslagen (en vrijgemaakt) in vetcellen ofwel in de lever worden omgezet (gehydroxyleerd) tot calcidiol oftewel 25(OH)Vitamine D3.
De halfwaardetijd is ca. 3 weken d.w.z. dat na 3 weken nog de helft van de vitamine in het lichaam aanwezig is.
Calcidiol wordt uiteindelijk in de nieren naar behoefte omgezet in het actieve hormoon calcitriol oftewel 1α,25-dihydroxycholecalciferol (1,25-(OH)2D3).
De vorming van calcitriol in de nieren wordt gestimuleerd door het parathyroïdhormoon, geproduceerd in de bijschildklieren waarbij goede bloedwaarden magnesium belangrijk zijn alsmede door de hoeveelheid calcium en fosfor in het bloed.
Calcidol is zeg maar de voorraad waaruit in de nieren op vraag van het lichaam het actieve calcitriol gevormd wordt.
Hier een overzicht van de werking van vitamine D in het lichaam.
Volgens de klassieke interpretatie van het begrip "vitamine" zou vitamine D eigenlijk geen echte vitamine zijn, omdat het lichaam dat zelf aan kan maken.
In de meeste gevallen is de endogene synthese echter ontoereikend en blijft de mens afhankelijk van de aanvoer uit externe bronnen, vandaar dat het in het algemeen toch als vitamine beschouwd wordt.
In de meeste zoogdieren, inclusief de mens, is vitamine D3 veel effectiever dan D2 in het verhogen van het calcidiol in de bloedsomloop. Vitamine D3 is tenminste drie en waarschijnlijk eerder 10 maal sterker dan vitamine D2, onder meer vanwege een sterkere bindingsaffiniteit met de vitamine D receptor. Vitamine D3 heeft voor de mens dan ook de voorkeur in geval van suppletie.