Technologie ruïneert ons
leven
De roep om het gebruik van technologie in onze maatschappij te minderen klinkt steeds luider. Het maakt ons afhankelijk van apparatuur en verpest sociale relaties, zo zeggen tegenstanders. Is technologie het nieuwe roken geworden?
Dankzij technologie kunnen we kinderlijk eenvoudig met de rest van de wereld communiceren. Daarnaast hebben innovaties ons op economisch gebied ontzettend veel welvaart gebracht waardoor we veel tijd overhouden voor de zaken die het leven leuk maken. Een van de dingen die voor een grote groep mensen het leven leuk maakt is, jawel, technologie. Zijn we verstrikt geraakt in een web waaruit we niet meer bevrijd kunnen worden?
Volgens MIT-professor Sherry Turkle[1] is de opkomst van technologie funest[2] voor persoonlijke relaties, zo laat ze in een interview met Silicon.com optekenen. Daarnaast blijkt uit recent onderzoek onder duizend Britten dat internetdiensten net zo verslavend[3] te werken als sigaretten. We kunnen niet meer zonder technologie terwijl we van elkaar vervreemd raken omdat we geen tijd meer nemen voor persoonlijke interactie. En daarmee wordt geen direct message, een krabbel of een 'vind ik leuk'-status bedoeld, maar een werkelijke face-to-face ontmoeting.
'Geen technofoob, wel bezorgd'
Waar we vroeger elkaar nog telefoneerden, verkiezen we nu sms-berichten en bespreken we de laatste nieuwtjes binnen onze sociale omgeving op een sociaal netwerk als Facebook[4], constateert Turkle, die van zichzelf zegt absoluut geen technofoob te zijn. “Ik ben blij dat ik met sommige contacten kan e-mailen", zegt ze. Maar ze is geen voorstander van de trend dat digitale interactie verkozen wordt boven een ouderwets (telefoon)gesprek. “We nemen de technologie die ooit was bedacht om efficiëntie te verbeteren mee in onze intieme relaties. Berichten versturen heeft niets met ontspanning te maken."
“Ik ben op het punt beland waarin ik mijn persoonlijke vrienden behandel als zakelijke contacten… of zelfs cliënten", zegt Turkle. Volgens de professor sociale studies zijn we naar e-mails en persoonlijke berichten van vrienden als zaken gaan kijken die nog 'behandeld' of 'weggegooid' kunnen worden. Omdat we de werkelijke conversatie laten wegcijferen door snelle e-mails en sms'jes, gooien we ook onze werkelijke relaties te grabbel, stelt de professor.
Nu we allemaal internet op onze mobieltjes hebben gekregen, is dit probleem alleen maar erger geworden, vindt Turkle. Iedereen is altijd online en altijd beschikbaar en de gedachte dat je de mobiel opzij kunt leggen om aan de greep van technologische terreur te ontsnappen is inmiddels achterhaald. Deze aanname wordt ondersteund door het eerder aangehaalde Britse onderzoek. Volgens een internetverslaafde respondent is het buitengesloten worden van technologie verschrikkelijk. “Het voelde alsof mijn hand eraf was gehakt." Voor het onderzoek werd bij alle respondenten internet voor 24 uur afgesloten. Maar liefst 40 procent van de respondenten voelde zich in die periode beduidend eenzamer.
Technologie maakt eenzaam omdat de relaties die we in digitale omgevingen onderhouden niet opwegen tegen relaties in het echte leven, zegt professor Turkle. Het is eenvoudiger geworden om online contacten te onderhouden, maar in deze vorm van communicatie ontbreken facetten die het samenzijn plezierig maken.
Onze online wereld is 'perfect'
Onplezierig contact kan online eenvoudig worden voorkomen. Je bepaalt immers zelf met wie je contact onderhoud en op welk moment. Daar zomaar vanaf stappen gaat niet, want daarvoor heeft technologie een belangrijke plek binnen ons leven verworven. Turkle stelt voor dat we van een afstandje naar ons eigen gedrag gaan kijken. Hoe laat jij jouw persoonlijke IT het omgaan met relaties beïnvloeden? Waarom is voor jou persoonlijk contact waardevoller dan een 'gesprek' via Facebook of Twitter? Vind jij het als manager de normaalste zaak van de wereld dat iedereen gedurende de lunchpauze meer met zijn smartphone bezig is dan met het voeren van een conversatie met collega's?
Conversatie, ook over vervelende zaken, helpt ons in onze persoonlijke ontwikkeling en kan je een voorsprong geven op anderen die conversaties uit de weg gaan. Turkle geeft een voorbeeld. “Vroeger moest je als kind wel op verjaardagen wel met elkaar praten ook al wilde je dat niet. Als 15-jarige verzette je jezelf daartegen, maar ging je uiteindelijk overstag. Als dat gebeurde had je aan het eind van het feestje uiteindelijk wel iets opgestoken."
Tegenwoordig verkiest men op feestjes gebruik van Facebook en wordt er nauwelijks met elkaar gepraat. Tieners verkiezen een digitale cocon waarin zij met goedgekeurde vrienden praten boven het opdoen van nieuwe contacten. Vervelende mensen worden gemeden. “Een continue stoom van berichten wordt ongemerkt onderdeel van ons leven. We zeggen elkaar minder omdat we bang zijn dat wat we zeggen te snel vergeten wordt", aldus Turkle.
Doodzonde, meent de professor, want zouden we op vroege leeftijd wel die lijfelijke contacten aangaan, dan komt dit onze professionele ontwikkeling ten goede. “Het is moeilijk een baan te vinden als je jezelf niet goed kunt uiten. Voor de meeste banen moet je goed kunnen communiceren en je op je gemak voelen om je vrijelijk te kunnen uiten."
'Bewustwording creëert vanzelf rust'
Een wereld zonder technologie is een utopie. “Maar de volgende grote veranderingen in de samenleving zullen niet samenhangen met technologie, ze zullen samenhangen met veranderingen in de omgang of etiquette rond technologie", denkt Turkle. “Het zullen sociale acties zijn in plaats van technologische vorderingen." De professor verwacht dat we zullen onderkennen dat we plekken nodig hebben waar we zonder technologie kunnen verblijven en met elkaar in gesprek treden. Plekken waarin gevraagd wordt om een toestel uit te zetten of weg te doen. Omgaan met technologie in de 21e eeuw betekent niet van technologie afstappen, “maar een stap opzij doen", aldus Turkle.
Sites waarop handleidingen[5] staan om als internetter van Facebook af te komen lijken misschien overdreven, maar worden steeds serieuzer bekeken nu gebruikers van sociale media trekken[6] beginnen te vertonen die verdacht veel overeenkomsten met gedragingen van harddrugsverslaafden. Bovendien blijkt ook uit officiële studies dat empathische vermogens door veelvuldig gebruik sociale media belemmerd worden[7] waardoor onze normen en waarden te grabbel gegooid worden. Wordt het dan toch tijd voor waarschuwingsstickers op smartphones? Of overdrijft de anti-technologie lobby en is de nieuwe roker ook geen onruststoker?
Bron: Computerworld
(Augustus 2011)
Reacties:
