Home / Nieuws / ...

Medische fouten door verkeerde cultuur en slechte communicatie*
Uit twee rapporten een Nederlands en een Amerikaans blijkt dat zowel in Amerika als hier in Nederland nog veel gedaan moet worden om de cultuur van zorgverleners te veranderen. In Amerika blijken volgens professor Pronovost nog steeds jaarlijks, schrik niet 100.000 mensen dood te gaan als gevolg van ziekenhuis infecties en nog eens 44 tot 98.000 mensen dood te gaan als gevolg van te voorkomen fouten!

Het Nederlandse rapport van de NPCF (Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie) ziet u hieronder.
Gebrekkige communicatie met patiënten en slechte samenwerking tussen zorgverleners zijn volgens patienten de belangrijkste oorzaken van medische fouten. Zorgverleners negeren te vaak de signalen die patiënten geven. Als het dan mis gaat had dat in de ogen van de patiënten bijna altijd voorkomen kunnen worden.
Ook worden patiënten na een medisch fout onvoldoende opgevangen. Dit blijkt uit de resultaten van de meldactie van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) waar ruim drieduizend mensen aan deelnamen.
Luisteren
Twee van de drie deelnemers aan de meldactie heeft wel eens meegemaakt dat er bijna of echt iets mis ging in de zorg. Het gaat vooral om gebeurtenissen in het ziekenhuis. Bij een kwart van de deelnemers zelfs met permanent lichamelijk letsel als gevolg. Volgens 85% van de 2000 slachtoffers had de gebeurtenis voorkomen kunnen worden. 'Als ze maar geluisterd hadden', en 'Ik had meer op mijn strepen moeten staan,' zijn de meest gehoorde antwoorden op de vraag hoe het incident voorkomen had kunnen worden.
Signalen
'De communicatie met patiënten schiet tekort', zegt Marjolein de Booys, manager Kwaliteit van de NPCF. 'Artsen en verpleegkundigen luisteren slecht naar patiënten en het gebeurt te vaak dat er niets met hun signalen wordt gedaan. De patiënt is bang dat er iets niet klopt, en de zorgverlener stelt hem uit een soort automatisme gerust. 'We hebben alles onder controle' zeggen ze dan. Als zorgverleners dan niet checken of dat ook echt zo is, gaat het fout.' De NPCF doet een dringend beroep op zorgverleners. 'Neem de signalen van de patiënt of zijn naasten serieus. Ook al denk je dat alles klopt, check het dan nog een keer.'
Opletten
Zestig procent van de deelnemers vindt dat ze zelf ook moeten opletten dat er geen fouten worden gemaakt. Veel deelnemers melden dat er niks fout ging, juist doordat zij zelf goed hebben opgelet. De Booys: 'Voor patiënten geldt: vertrouw op je intuïtie, zorg dat de zorgverlener daadwerkelijk nagaat of alles klopt en neem niet te snel genoegen met geruststellingen.'
Opvangen
Twee van de drie mensen die een incident hebben meegemaakt zijn niet goed opgevangen door de zorgverleners. Er vond geen gesprek plaats, laat staan dat er excuses werden aangeboden. 'Dat is echt zorgelijk', zegt De Booys. 'Het is al erg genoeg dat zaken niet goed verlopen, maar mensen kunnen dat over het algemeen nog wel begrijpen. De zorg is mensenwerk. Maar dat er daarna geen gesprek plaatsvindt en artsen en verpleegkundigen geen excuses aanbieden, is kwalijk.'
Klik hier voor de factsheet

Johns Hopkins researcher speaks out: arrogance of doctors is killing tens of thousands of patients
Peter Pronovost, MD, PhD, is a professor of anesthesiology and critical care medicine at the Johns Hopkins University School of Medicine. Although he works right in the heart of mainstream academic and clinical medicine, Dr. Pronovost is taking an unusual and even heroic step and speaking out about medical errors. Tens of thousands of people are dying unnecessarily, he says, and one main reason involves the enormous arrogance of many doctors.
In his commentary, published in the Journal of the American Medical Association (JAMA), Dr. Pronovost, who is a patient safety expert, argues no measurable, achievable and routine strategies to prevent patient harm even exist in the health care industry. In fact, he states there are too many barriers in the way to attain workable ways to protect patients -- and at the top of the list is the arrogance of doctors "who are overconfident about the quality of care they provide or always believe things will go right and aren't prepared when they don't, and of hospital officials who fail to aggressively address problems like hospital-acquired infections."
In his JAMA paper, Dr. Pronovost points out that each year about 100,000 people die from health care-associated infections, another 44,000 to 98,000 die of other preventable mistakes and tens of thousands more die from diagnostic errors or failure to receive recommended therapies. Unfortunately, there is limited evidence these patient outcomes are improving, either. "It's unconscionable that so many people are dying because of these arrogance barriers," Dr. Pronovost said in a statement to the media. "You can't have arrogance in a model for accountability."
There is one area where patient safety is improving -- in the area of central line-associated bloodstream infections -- at least, in a few hospitals. Although these deadly infections remain common, enormously expensive and kill over 30,000 Americans a year, they are now known to be largely preventable due to Dr. Pronovost's own research and innovations. He introduced a simple checklist into hospital intensive care units (ICUs) at Johns Hopkins and then the entire state of Michigan. Wherever the checklist was consistently used, these life-threatening infections were reduced to almost zero. 
However, here's the most surprising part of this story. Dr. Pronovost admits it wasn't only his checklist that led to the dramatic improvements in patient safety in these ICUs. The infection rate was reduced in ICUs where nurses were finally allowed and even encouraged to question doctors who had previously been treated as god-like experts who were not to be challenged. 
When nurses spoke out about physicians who might have skipped a step or otherwise violated safety protocols, infection rates plummeted. Dr. Pronovost says the bottom line is this: patient safety must be put ahead of individual egos.
So are all hospitals and physicians getting on board to follow the checklist and to change hospital culture so they can prevent ICU infections and save tens of thousands of lives? The answer is a resounding and disappointing "no". Dr. Pronovost reports US hospitals have been extremely slow in enrolling in the program. In some states, less than 20 percent of hospitals have volunteered to participate. 
"Some hospitals have reduced infections, most have not. Some hospitals claim they use the checklist, despite having high or unknown infection rates. Some hospitals are content to meet the national average, despite evidence that these rates may be reduced by half. Some hospital administrators say their patients are too sick; these infections are inevitable. Yet, intensive care units in several large academic hospitals have nearly eliminated CLASBIs, or central-line associated bloodstream infections. Some hospitals blame competing priorities for their inattention to these infections," Dr. Provonost writes. "If these lethal, expensive, measurable, and largely preventable infections are not a priority, what is?" (November 2010)