Milieufactoren verhogen kans op borstkanker
Duizenden gevallen van borstkanker kunnen worden voorkomen in Nederland en de Europese Unie, door te erkennen dat
milieu- en arbeidsgerelateerde risicofactoren bijdragen aan de huidige borstkankerepidemie. Dit stellen vier organisaties in hun nieuwe brochure "Naar een preventief beleid - borstkanker en het milieu", een gezamenlijke uitgave van WECF (Women in Europe for a Common Future), Platform Gezondheid & Milieu, VeM, centrum Vrouw en Milieu en Stichting Ecobaby. De uitgave is te bestellen via de diverse websites en te downloaden via www.wecf.eu Borstkanker brengt hoge medische en maatschappelijke kosten met zich mee. En borstkanker neemt nog steeds toe. Behandeling, onderzoek en opsporing zijn duur, maar deze kosten staan in geen verhouding tot het leed van individuen en de maatschappelijke kosten. Elke 6 minuten sterft een vrouw aan borstkanker in de EU. Steeds meer vrouwen krijgen op jongere leeftijd borstkanker. In een periode dat zij moeder zijn van een jong gezin, waardoor de gevolgen extra problematisch zijn. De samenwerkende organisaties bepleiten meer aandacht voor de risicofactor chemische stoffen, om de kans op borstkanker te verkleinen. "De reguliere benadering van borstkanker is gericht op het onderzoeken van de ziekte, diagnose en behandeling in een vroeg stadium. Daarmee wordt de sterfte teruggedrongen, maar niet het optreden van borstkanker en alle bijkomende ellende. Bij het reguliere, en tot zover niet erg succesvolle preventiebeleid ligt de nadruk op mogelijke oorzaken door een verkeerde levensstijl", aldus Maureen Butter van het Platform Gezondheid & Milieu. "Milieu - en beroepsrisicofactoren vallen zo ten onrechte buiten beeld".
Langdurige ontwikkelingsperiode
Is borstkanker te voorkomen? Al sinds de jaren zestig wordt de toename van borstkanker in verband gebracht met straling en chemische stoffen. Borstkanker kan ontstaan door een combinatie van meerdere milieu- en genetische factoren. Het heeft een langdurige, vaak onmerkbare, ontwikkelingsperiode die kan oplopen tot 20
à 40 jaar. Het eerste begin van de kanker kan al in de kindertijd liggen of zelfs vanaf de geboorte, bijvoorbeeld door blootstelling aan giftige stoffen. De mogelijke relatie tussen milieuoorzaken in het verleden van een patiënt en de ziekte wordt te weinig onderzocht, maar is wel bekend uit dieronderzoek.
De ontbrekende risicofactoren
Uit wetenschappelijk onderzoek bekende, maar tot nu toe in preventief beleid genegeerde risicofactoren zijn: blootstelling aan hormoonverstorende stoffen en kankerverwekkende stoffen, bijvoorbeeld in cosmetica; levenslange
blootstelling aan synthetische en natuurlijke oestrogenen; trauma aan de borst; blootstelling aan licht 's nachts; stress en beroepsmatige blootstelling bijvoorbeeld door het werken in ploegendiensten. Marie Kranendonk, voorzitter van WECF, vraagt zich dan ook af waarom preventie niet bovenaan de politieke agenda staat: "De normale risicofactoren zijn slechts goed voor 30-50% van de gevallen van borstkanker. Dat betekent dat 50-70% van de gevallen geen aanwijsbare oorzaak heeft. Wij zijn van mening dat de blootstelling aan schadelijke chemische stoffen één van de ontbrekende risicofactoren is voor borstkanker. Wij zouden graag willen weten waarom onze regeringen deze risicofactoren negeren. Er is meer en meer bewijs dat blootstelling aan schadelijke chemische stoffen en chemicaliën de kans op het krijgen van borstkanker vergroot. Zo worden vrouwen ook als grootverbruikers van verzorgings- en cosmeticaproducten voortdurend onbedoeld blootgesteld aan
ingrediënten die hun gezondheid kunnen schaden".
Naar een preventief beleid
WECF probeert nu in samenwerking met VeM, centrum Vrouw en Milieu, Platform Gezondheid en Milieu en Stichting Ecobaby, andere vrouwen- en milieuorganisaties op te roepen te komen tot een betere strategie op dit vlak. Milieuvervuiling en het gebruik van schadelijke chemische stoffen moeten meegenomen worden als risicofactoren voor het krijgen van kanker. Preventie, vroege ontdekking, behandeling en palliatieve zorg, zijn de belangrijkste elementen in het overwinnen van borstkanker. Op de lange termijn is primaire preventie echter het meest rendabel: zorgen dat vrouwen de ziekte niet krijgen.
Strategieën om blootstelling aan schadelijke chemicaliën te verminderen zullen namelijk ook een positief effect hebben op andere milieugerelateerde ziekten. De eerste stap hiertoe is genomen eerder dit jaar toen het Europese Parlement met ruime meerderheid besloot om milieufactoren mee te nemen bij de preventie van kanker. Primaire preventie, waarin milieufactoren volledig worden meegenomen, zou daarom de basis moeten zijn voor een borstkankerstrategie in Nederland en in de hele Europese Unie.
Bron: WECF (Oktober
2008)
