Home / Nieuws / ...

Medische wereld in wurggreep van farmaceutische industrie

In twee programma's heeft het Nederlandse TV programma Radar weer eens laten zien hoe de medische wereld ingepakt wordt door de farmaceutische industrie. Mensen die nog steeds denken dat medicijnen in de eerste plaats gemaakt worden om mensen gezond te maken komen weer bedrogen uit. Het gaat de industrie alleen om winst maken, onderzoeken die aan zouden moeten tonen dat de medicijnen werken worden zoveel als mogelijk (met geld) gestuurd naar een voor de industrie gunstige uitleg. Hieronder treft u een korte samenvatting van de twee uitzendingen aan met de mogelijkheid de hele uitzendingen te bekijken.

TROS Radar legt in een tweeluik uit hoe de farmaceutische industrie probeert recept geneesmiddelen aan de man te brengen. Per jaar wordt er 1,3 miljard euro in Nederland uitgegeven alleen al aan marketing. In de eerste uitzending laten we u zien welke marketingtechnieken farmaceuten hanteren om te bepalen welke recept geneesmiddelen een arts voorschrijft. Ook laten we zien dat de farmaceutische industrie zich voornamelijk richt op lifestyle producten, zoals Viagra en me too's, omdat daar het meeste geld mee te verdienen is. Duidelijk wordt dat er op dit moment miljarden euro's geïnvesteerd worden in deze me too's die vaak niet bewezen beter en zeker niet goedkoper zijn dat bestaande middelen. Geld dat ook geïnvesteerd kan worden in medicijnen voor ziektes waar nog geen of weinig middelen voor zijn.
De farmaceutische industrie heeft ruim 200 marketinginstrumenten om geneesmiddelen op de markt te brengen. We zetten er een aantal op een rijtje.
Medical Opinion Leaders
Dit zijn specialisten of wetenschappers die betaald worden door de industrie om hun middelen te promoten. We hebben in de eerste uitzending laten zien dat medical opinion leaders flink betaald krijgen voor pr en marketingactiviteiten voor de farmaceut en zijn middel. 
Een goed voorbeeld is een dvd van Pfizer, verspreid onder huisartsen. Hierop beweren een aantal artsen dat de cholesterolverlager van Pfizer, Lipitor, beter werkt dan z’n goedkoopste concurrent Simvastatine. Terwijl uit het onderzoek, welke wordt aangehaald op de dvd, blijkt dat dit niet bewezen is. Toch moet de dvd huisartsen overtuigen dat zij beter Lipitor kunnen voorschrijven dan het eerste keus middel Simvastatine.
Maar het gaat nog verder. Naast medical opinion leaders worden ook maatschappen van ziekenhuizen betaald door de farmaceutische industrie. De farmaceut betaalt voor een arts-assistent en vraagt daar voor terug dat de maatschap haar middel als eerste keus aan patiënten geeft. 
Geneesmiddelen onderzoeken
Om een geneesmiddel geregistreerd te krijgen moet er eerst onderzoek gedaan worden. Het liefst met een zo gunstig uitslag. Een Radar medewerkster heeft zich aangemeld voor een onderzoek, een trial, om een middel te testen voor de omstreden ‘ziekte’ HSDD, verminderde lust bij vrouwen. Ze dreigde buiten het onderzoek te vallen doordat een ja op de vragenlijst had ingevuld die de begeleidend arts niet bevalt. Inmiddels heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg gezegd in dagblad Trouw dat zij wil nagaan of er bij het wetenschappelijke onderzoek naar een middel voor HSDD onregelmatigheden hebben voor gedaan. 
Kortingen ziekenhuisapothekers
Voor ziekenhuisapotheken geldt in de toekomst het verbod op het aannemen van kortingen van farmaceuten niet, zoals dat voor gewone apotheken wel gaat gelden. En dat dat verstrekkende gevolgen heeft blijkt uit twee offertes van Astra Zeneca. De farmaceut geeft de ziekenhuisapotheker tot 99 procent korting bij afname van haar nieuwste pillen. Astra Zeneca hoopt hiermee dat wanneer de patiënt het ziekenhuis verlaat de huisarts het middel van het ziekenhuis overneemt
Artsenbezoeker
Een ander belangrijk marketinginstrument van de industrie is de artsenbezoeker.
In de tweede uitzending staat de artsenbezoeker centraal. Radar solliciteerde met de verborgen camera bij een detacheringbureau voor artsenbezoeker, of met een sjiek woord rayonmanager. Voordat we echt worden aangenomen moeten we eerst op een cursus. 
Op deze cursus wordt uitgelegd wat de rol is van de artsenbezoeker binnen de farmaceutische industrie. Je hebt één doel, namelijk ervoor zorgen dat jouw product in de pen van de huisarts komt. Je moet ervoor zorgen dat de arts zo enthousiast wordt over jouw middel dat hij het in het FTO, dit is een regionaal overleg tussen huisartsen en apothekers, gaat promoten. Dan is de huisarts een ambassadeur.
De artsenbezoeker gebruikt allerlei cadeautjes (onder de 50 euro) om de arts te fêteren. Ook worden boeken gebruikt om ervoor te zorgen dat je bij de arts een praatje kan houden. De arts bestelt een boek, maar dat mag alleen persoonlijk afgegeven worden. Assistentes krijgen lipglossjes, tulpen, nietmachines, handcrème etc. om ervoor te zorgen dat ze een nieuwe afspraak voor je maken met de huisarts.
Alle informatie die de huisarts geeft over zijn voorschrijfbeleid wordt in een database opgeslagen. Zo weten andere artsenbezoekers hoe de arts over verschillende middelen denkt. Geeft de arts info over het FTO overleg, dan wordt dat doorgegeven aan de accountmanager die bij deze overleggen graag aanwezig wil zijn. 
Duidelijk wordt op de cursus, maar ook als we bij een artsenbezoeker een dag stage lopen, dat het niet gaat om voorlichting maar om marketing. En tijdens de cursus wordt uitgelegd dat de buitendienst ervoor moet zorgen dat de industrie het geld dat ze gestoken hebben in innovatie van deze middelen, wordt terugverdiend met zo veel mogelijk winst.
Huisartsen menen vaak dat de artsenbezoekers geen invloed hebben op hun voorschrijfbeleid. Het instituut voor verantwoord medicijngebruik heeft echter aangetoond dat deze invloed wel degelijk bestaat. Ook het Nederlandse Huisartsengenootschap erkent dit en zij raden huisartsen aan om niet meer te ontvangen. Daarnaast pleiten zij voor onafhankelijke nascholing en voor meer controle door de Inspectie van Volksgezondheid.
Dat deze controle nodig is, blijkt wel als we met verborgen camera in de wachtkamer zitten op onze stagedag bij de artsenbezoeker. De artsenbezoeker licht patiënten voor over het ziektebeeld hoge bloeddruk en zegt dat dit 'een stille sluipmoordenaar' is. Daarna raadt zij hen meerdere malen aan om de bloeddrukverlader van haar bedrijf Boehringer Ingelheim te nemen, omdat dit middel volgens haar geen bijwerkingen heeft. Nefarma, de brancheorganisatie voor de farmaceutische industrie vindt deze actie verwerpelijk.

Heeft u de uitzendingen van 28-04 en 05-05 gemist dan kunt u ze hier zien. (Mei 2008)

Printen