Door ouderen veelgebruikte medicijnen leiden tot longontsteking
Het gebruik van antipsychotische medicijnen vergroot bij ouderen de kans op een longontsteking. De eerste week na aanvang van de behandeling is de kans hierop 4,5 keer zo hoog als bij controle-personen. Onderzoekers van het UMC Utrecht beschrijven dit in het tijdschrift Journal of the American Geriatrics Society dat vorige week verscheen. Zo’n veertig procent van mensen opgenomen in verpleegtehuizen gebruikt antipsychotica.
Klinisch geriater dr. Rob van Marum analyseerde samen met collega’s een cohort van bijna 23.000 ouderen die minstens eenmaal antipsychotische medicijnen voorgeschreven hadden gekregen. Van die groep bleken 543 mensen vanwege een longontsteking in het ziekenhuis te zijn opgenomen. Het gebruik van antipsychotische medicijnen vergrootte de kans op een longontsteking met 60% ten opzichte van even oude mensen uit het cohort die al een jaar lang geen medicijnen gebruikt hadden. De eerste week van de behandeling was die kans zelfs met een factor 4,5 verhoogd. Longontsteking is bij ouderen een belangrijke doodsoorzaak.
Artsen schrijven antipsychotica vaak voor aan ouderen met gedragsproblemen door delirium of dementie. Deze patiënten kunnen slecht hanteerbaar worden, waardoor de druk op de arts om verdovende psychofarmaca voor te schrijven groot is. Bovendien ontbreken geld en menskracht voor de benodigde verpleegkundige inzet vaak. Antipsychotica helpen echter lang niet in alle gevallen. Van Marum ziet het voorschrijven van antipsychotica dan ook als een chemische oplossing van een probleem dat via sociale interventies aangepakt zou moeten worden.
“We schrijven middelen voor die weinig effectief zijn, maar wel leiden tot hogere sterfte”, vat Van Marum samen. “Per tien tot twintig patiënten die baat hebben bij antipsychotica, levert de behandeling één sterfgeval. Ik zou willen dat artsen bij het voorschrijven van antipsychotica beter stilstaan bij deze afweging.”
Het is onduidelijk hoe antipsychotica precies longontstekingen veroorzaken. Van Marum vermoedt dat de milde sufheid en mogelijke
spierstijfheid waar de medicijnen toe kunnen leiden, slikproblemen tot gevolg hebben. Ouderen die antipsychotica gebruiken zouden zich vaker verslikken en zo vaker een longontsteking krijgen door eten dat in de longen terecht komt.
Van Marum voerde het onderzoek uit samen met collega’s van de Tergooiziekenhuizen in Hilversum en de afdeling Farmaco-epidemiologie en farmacotherapie van de Universiteit Utrecht.
Bron: UMC Utrecht (April
2008)
Reacties:
