Hartschade door bepaalde antikankermedicijnen verergert op termijn
Beschadiging van het hart als gevolg van behandeling met anti-kankermedicijnen verergert in toenemende mate als de jaren verstrijken. Dit blijkt uit een langdurige studie onder volwassenen die als kind of jong-volwassene in verband met een bottumor werden behandeld met het medicijn doxorubicine. Het onderzoek is uitgevoerd door de afdeling Kinderoncologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. De onderzoekers pleiten ervoor dat patiënten die behandeld worden met medicijnen behorend tot de groep anthracyclines, regelmatig een echocardiografie krijgen. Zij publiceerden onlangs over hun studie in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Annals of Oncology’.

In het onderzoek zijn 22 patiënten, die zijn behandeld voor een kwaadaardige bottumor met een gemiddelde tot hoge dosis doxorubicine, gedurende gemiddeld 22 jaar gevolgd. In deze periode kregen zij meerdere malen een hartonderzoek. De onderzoekers constateerden bij het laatste hartonderzoek dat meer dan een kwart van de patiënten een verminderde pompfunctie van de linker kamer van het hart heeft (systolische dysfunctie) en bijna de helft een verminderd vermogen tot ontspanning van de linker kamer (diastolische dysfunctie). Dit was een verdere verslechtering van de hartfunctie vergeleken met een eerder hartonderzoek bij dezelfde patiënten (gemiddeld veertien jaar na einde van de kankerbehandeling), toen bij minder dan één op de tien sprake was van systolische dysfunctie en bij minder dan een vijfde van diastolische dysfunctie. Het betreft het langstdurende prospectieve onderzoek naar de hartfunctie van kinderen en jongvolwassenen die zijn behandeld met anthracyclines.

Geen hartklachten
“De resultaten laten zien dat na behandeling met anthracyclines sprake is van een voortdurende verslechtering van de hartfunctie. Het is mogelijk dat deze verslechtering continueert, hoewel we niet weten of en wanneer er verdere verslechtering optreedt. Daarom is regelmatige echocardiografie van belang om de hartfunctie te controleren. De meeste patiënten die zijn behandeld met doxorubicine en die hartafwijkingen laten zien bij een echocardiografie, hebben geen hartklachten. We moeten deze patiënten blijven controleren en zonodig medicatie geven om hun hartfunctie te stabiliseren en te voorkomen dat hartklachten ontstaan. Ook is het belangrijk om alert te zijn op cardiovasculaire risicofactoren, zoals een hoge bloeddruk of een hoog cholesterolgehalte. Daarbij moeten patiënten hun levensstijl aanpassen door te stoppen met roken, op hun gewicht te letten en voldoende te bewegen”, aldus drs. Brouwer, arts-onderzoeker Kinderoncologie.

Hartschade door behandeling met anthracyclines komt voor bij alle vormen van kanker en niet alleen bij botkanker. Hoewel uit sommige studies blijkt dat jongeren een groter risico lopen op hartschade, speelde leeftijd in dit onderzoek geen rol. De afdeling Kinderoncologie zal het huidige onderzoek uitbreiden naar kinderen en jongvolwassenen met andere vormen van kanker die ook een behandeling hebben gehad die schadelijk voor de hartspier kan zijn.

Doxorubicine is een zeer effectief medicijn voor de behandeling van kanker. Patiënten krijgen in de regel een relatief lage dosis. Als zich tijdens de behandeling een verslechtering voordoet van de hartfunctie, wordt de dosis aangepast. Verder zijn er tegenwoordig medicijnen beschikbaar die de hartschade wellicht kunnen beperken, zoals dexrazoxane.Bron: UMCG (Juli 2006)