Vitamine D bij ouderen belangrijk voor botgezondheid

Vitamine D is essentieel voor de botgezondheid. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat extra vitamine D het risico op botbreuken kan verminderen. Dit blijkt uit onderzoek gepubliceerd in de Journal of the American Medical Association (1). Voldoende vitamine D blijft dan ook van belang. Aangezien ouderen niet voldoende vitamine D uit de voeding kunnen halen, raadt het Vitamine Informatie Bureau extra vitamine D aan.

Amerikaanse onderzoekers van de Harvard Universiteit hebben de resultaten van zeven interventiestudies gecombineerd om het effect van vitamine D op het optreden van botbreuken te bepalen (1). In het totaal deden 9820 personen (gem. leeftijd 79 jaar, 68% vrouw) gedurende twee maanden tot en met 5 jaar mee aan de verschillende studies. Twee studies vergeleken een dosis van 10 mcg vitamine D per dag met een placebo. In de overige studies was de dosis 17,5 – 20 mcg per dag. De onderzoekers concluderen dat suppletie met 17,5-20 mcg vitamine D per dag het risico op een botbreuk in het heupgewricht vermindert met 26%. De kans op een botbreuk, exclusief breuken in de wervelkolom, was 23% lager. Een dosis van 10 mcg vitamine D per dag had geen effect op het risico op botbreuken.

De resultaten van de Amerikaanse onderzoekers lijken in tegenspraak met de recente media-aandacht voor de relatie tussen vitamine D en botbreuken. Deze berichtgeving was mede gebaseerd op een artikel in het British Medical Journal (2). De auteurs concludeerden dat suppletie van 1000 mg calcium en 20 mcg vitamine D per dag gedurende gemiddeld 25 maanden geen effect had op het aantal botbreuken bij 3314 vrouwen ouder dan 70 jaar. De behandeling werd echter niet vergeleken met een placebo, maar met voorlichting over de calciuminname en maatregelen ter preventie van vallen. Bovendien was het onderzoek zo opgezet dat er een minimale vermindering van het risico van 30% moest zijn om een statistisch significant effect aan te tonen. Een tweede onderzoek dat veel media-aandacht kreeg, stond in The Lancet (3). Dit onderzoek werd uitgevoerd bij personen die al een botbreuk hadden gehad. De auteurs van dit artikel concludeerden dat suppletie van 1000 mg calcium en/of 20 mcg vitamine D geen effect had op het risico op een tweede botbreuk. Dit kan niet worden vergeleken met de eerder genoemde onderzoeken (1,2) waarbij is gekeken naar de mogelijkheden van vitamine D suppletie om een eerste botbreuk te voorkomen.

Er zijn duidelijke aanwijzingen dat suppletie met vitamine D het risico op een botbreuk, in ieder geval een eerste, kan verminderen. Dit is van belang voor ouderen, die vaak een verhoogd risico hebben op botbreuken. Vitamine D wordt aangemaakt in de huid onder invloed van zonlicht en zit in verschillende voedingsmiddelen, onder andere margarine, halvarine en vette vis. Bij het ouder worden neemt het vermogen van de huid om vitamine D te maken af. Hierdoor is de behoefte aan vitamine D via de voeding verhoogd. Aan deze extra behoefte kan niet via de voeding worden voldaan. Dit blijkt ook uit de praktijk. Via de voeding krijgen vrouwen boven de 50 jaar ongeveer 3,5 microgram per dag binnen. Voor mannen boven de 50 jaar is dit ongeveer 5 microgram per dag. Voor vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 60 jaar adviseert het Vitamine Informatie Bureau als aanvulling op de voeding de volgende doses voor een vitamine D-supplement.

Bronnen:
1. Bischoff-Ferari HA et al. Fracture prevention with vitamin D supplementation. A meta-analysis of randomized controlled trials. JAMA. 2005; 293: 2257-2264.
2. Porthouse J et al. Randomised controlled trial of calcium and supplementation with cholecalciferol (vitamin D3) for prevention of fractures in primary care. BMJ. 2005: 330; 1003-doi:10.1136/bmj.330.7498.100.
3. The Record Trail group. Oral vitamin D3 and calcium for secondary prevention of low-trauma fractures in elderly people (randomised evaluation of calcium of vitamin D, RECORD): a randomised placebo-controlled trial. The Lancet.

(Juli 2005)

    Printen