Vitamine K2 beschermt tegen hartaanval

Een vitamine in kaas en yoghurt, waar de meeste mensen nog nooit van hebben gehoord, remt de aderverkalking. Vitamine K2 doet dat zelfs zo goed, dat een forse inname net zo goed tegen hartaanvallen beschermt als het inmiddels aanbevolen dagelijkse glas wijn. Dat ontdekte een Wageningse onderzoeker. Maar niemand wilde haar geloven.

Sommige onderzoeksresultaten lijken te mooi om waar te zijn. Kloppen ze, dan mogen editors in de wetenschappelijke tijdschriften woorden als ‘doorbraak’ en ‘sensationeel’ in de mond nemen. Maar soms komen ze zo mooi uit, dat ze onwillekeurig leiden tot verdenkingen van methodologische fouten of zelfs fraude. Met als gevolg dat wetenschappelijke tijdschriften met een boog om de studie heenlopen.

Het overkwam dr Marianne Geleijnse van de afdeling Humane Voeding. Jaren geleden analyseerde ze de gegevens van vijfduizend mensen die tien jaar lang waren gevolgd. In dat onderzoek bekeek Geleijnse het verband tussen aderverkalking en hartaanvallen aan de ene kant en de vitamines K1 en K2 aan de andere.

In het lichaam is vitamine K nodig voor de bloedstolling, maar voor Geleijnses onderzoek was een andere eigenschap van vitamine K interessant. Vitamine K remt de neerslag van calcium. In de bloedvaten, is de theorie, vermindert de vitamine daardoor het ontstaan van aderverkalking.

In onze voeding zitten twee soorten vitamine K. K1 zit vooral in plantaardige oliën en groene groenten, zoals spinazie. K2 zit in producten die door bacteriën zijn gefermenteerd, zoals kaas, yoghurt en kwark.

‘Wat de plantaardige K1 betreft vonden we niks’, zegt Geleijnse. ‘Maar het verband met K2 was sterk. Mensen die veel vitamine K2 binnenkregen hadden de helft minder kans op hartaanvallen of ernstige aderverkalking.’ Volgens Geleijnses cijfers is de beschermende werking van een forse inname van K2 ongeveer even hoog als die van matige alcoholconsumptie. Dat is een mooi resultaat, en in de ogen van veel tijdschriften kennelijk verdacht mooi.

‘We konden dit nergens kwijt’, zegt Geleijnse. ‘We kregen het steeds teruggestuurd. Uiteindelijk durfde alleen de Journal of Nutrition het te publiceren.’ De Journal of Nutrition is een tijdschrift dat vaak riskante studies plaatst en veel en graag wordt gelezen, maar waar de wetenschappelijke elite zijn neus voor ophaalt. Soms terecht, maar soms publiceert het blad als eerste over doorbraken in de voedingswetenschap. Zoals ook dit keer. Volgens de geruchten hebben andere onderzoeksgroepen de resultaten van Geleijnse bevestigd.

‘Als K2 inderdaad zo belangrijk is voor goed functionerende hart- en bloedvaten, dan verklaart het misschien waarom fervente kaaseters in verhouding niet vaker overlijden aan hart- en vaatziekten’, zegt Geleijnse. ‘Als je weet hoeveel verzadigde vetten er in kaas zitten zou je verwachten dat een hoge consumptie van kaas samengaat met meer hartaanvallen. Maar in de statistieken zie je zo’n verband niet. Misschien komt dat omdat K2 de negatieve effecten van de verzadigde vetten compenseert.’

Wetenschappelijk gezien is de K2-connectie dubbel interessant, vertelt Geleijnse. ‘Gezonde gedragingen accumuleren’, zegt de onderzoeker. ‘Kijk maar naar thee. Mensen die niet roken, een gezond gewicht hebben en veel bewegen drinken vaker thee dan mensen die wel roken, te zwaar zijn en lichaamsbeweging schuwen. Daardoor kun je moeilijk meten hoe gezond thee nou eigenlijk is. Met vitamine K2 kan dat wel. Juist bij groepen die vrij ongezond leven is de inname aan de hoge kant.’(Maart 2005)

    Printen