Maagzuurremmers verhogen kans op longontsteking

Medicijnen die de productie van maagzuur tegengaan verhogen de kans op een longontsteking. Dit blijkt uit een analyse van gegevens van meer dan 360 duizend patiënten uit 150 huisartsenpraktijken. De resultaten van het onderzoek, uitgevoerd door onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum St Radboud en het Erasmus MC, zijn deze week gepubliceerd in JAMA, het tijdschrift van de American Medical Association.

Maagzuurremmers helpen tegen maagklachten zoals maagpijn, brandend maagzuur, oprispingen, een opgeblazen gevoel en misselijkheid. Ze worden ook voorgeschreven als remedie tegen de bijwerkingen van andere geneesmiddelen, onder andere pijnstillers. Zoals de naam al zegt remmen ze de productie van maagzuur, waardoor de klachten afnemen. Er zijn twee soorten: de vrij verkrijgbare H2-receptor antagonisten, bijvoorbeeld cimetidine en ranitidine, en de protonpompremmers zoals omeprazol. Protonpompremmers zijn alleen op recept verkrijgbaar. Zij hebben een sterkere werking dan H2-receptor antagonisten. Van de protonpompremmers staan er twee hoog in de geneesmiddelen top tien; omeprazol staat met bijna twee miljoen verstrekkingen in 2003 zelfs op de eerste plaats (bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen).

Uit een groot onderzoek, gecoördineerd door dr. Robert Laheij van de afdeling Maag-, Darm- en Leverziekten, blijkt nu dat het gebruik van maagzuurremmers de kans op een longontsteking verhoogt. Voor het onderzoek is het IPCI databestand gebruikt dat bestaat uit gegevens van ongeveer een half miljoen huisartspatiënten, verzameld in de periode 1995 tot 2003.
Mensen die maagzuurremmers gebruiken, zijn geen doorsnee van de landelijke bevolking; ze hebben vaak ook andere gezondheidsklachten. Daarom hebben de onderzoekers uit het databestand de mensen die maagzuurremmers gebruiken, gematched met mensen die in het verleden wel eens een maagzuurremmer gebruikt hebben en wat betreft leeftijd en andere gezondheidsaspecten overeenkomen. Het onderzoek toont aan dat iemand die een protonpompremmer gebruikt, bijna twee (1,9) keer zo veel kans heeft op een longontsteking als een vergelijkbaar persoon, die dat geneesmiddel niet meer gebruikt. Voor de andere maagzuurremmers, de H2-receptor antagonisten, is dat 1,6 keer. Ongeveer 25 van de duizend gebruikers van een maagzuurremmer ontwikkelen een longontsteking. Laheij: ‘Onze conclusie is dan ook, dat het gebruik van maagzuurremmers bepaald niet zonder risico’s is. Longontsteking is met antibiotica over het algemeen goed te behandelen, maar het kan ook ernstiger verlopen, zeker bij patiënten met andere gezondheidsklachten.’