Is de wetenschap gecorrumpeerd?
"De prikkels in de wetenschap zijn net zo pervers als bij de banken", vindt UMC-bestuurder en immunoloog Frank Miedema. Staan andere belangen goed wetenschappelijk onderzoek inderdaad in de weg? Nieuwsuur praat met Miedema en met Hans Clevers van de Akademie van Wetenschap.
Betaling
Omdat universiteiten meer geld krijgen naarmate ze meer promovendi afleveren en omdat steeds meer onderzoek door bedrijven wordt betaald, is de wetenschap gecorrumpeerd. Dat vindt Frank Miedema, bestuurder en dekaan van het Utrechts Medisch Centrum. Want wie betaalt, bepaalt.
Kwantiteit
Het mechanisme waar Miedema de vinger op legt, klinkt logisch: de verleiding is groot om een flutpromotie toch goed te keuren, als dat 90.000 euro aan onderzoeksbudget oplevert. Het resultaat is dat de wetenschappelijke wereld vooral stuurt op kwantiteit en niet op kwaliteit, zegt hij.
Publicaties
Hetzelfde geldt voor wetenschappelijke artikelen, zegt Miedema. Wetenschappelijke bladen willen ook graag publiceren wat in de mode en 'sexy' is en de peer review, waarbij vakgenoten een studie keuren voor publicatie, stelt vaak weinig voor, omdat die peers ook bezig zijn om carrière te maken.
Verandering
Miedema is met drie andere wetenschappers een beweging begonnen die een verandering wil bewerkstelligen. Science In Transition heet het platform, dat inmiddels een
pamflet heeft opgesteld. Ze vinden dat in ieder geval het beloningssysteem op de schop moet. "Misschien was de affaire-Stapel de druppel, maar ik geloof niet in het verwijderen van 1 rotte appel", zegt hij in
de
Volkskrant.
Farmacie
De invloed van farmaceutische bedrijven op wetenschappelijk onderzoek is in dit verband een buitencategorie. Daar zijn de resultaten van onderzoek vaak vertekend omdat uitkomsten die de farmaceuten niet bevallen, niet worden gepubliceerd, zegt SIT. Dat ondersteunt het internationale
All Trials
dat vindt dat farmaceutische bedrijven alle onderzoeken met patiënten zouden moeten publiceren.
Nuance
In reactie op de kritiek van Miedema is president Hans Clevers van de Koninklijke Akademie van Wetenschap genuanceerd: "In veel gebieden ligt de nadruk niet op veel maar op goed publiceren. Maar er zijn vakgebieden, bijvoorbeeld de klinische geneeskunde, waar veel publiceren wel telt. Daar zijn ruzies over coauteurschap, dat is wel een probleem."
Rekenschap
Clevers: "Ik ben het wel met Science In Transition eens dat de wetenschap veel sterker verankerd moet worden in de maatschappij. Je moet samen met de maatschappij de onderzoeksagenda bepalen. Rekenschap afleggen over wat je met publiek geld doet."
Vragen en/of opmerkingen? Mail: Renee.van.Hest@Nieuwsuur.nl en/of Jan.van.Loenen@Nieuwsuur.nl (November 2013)
Reacties: