Opgave belangenverstrengeling niet altijd betrouwbaar
Een kwart van de orthopedisch chirurgen die in 2008 op de lijst stonden als organisator of spreker bij het jaarlijks symposium van de American Academy of Orthopedic Surgeons heeft vermelding van belangenverstrengeling met fabrikanten van heup- en knieprotheses achterwege gelaten, zo blijkt uit onderzoek door Harvard Medical School
(N Engl J
Med. 2009;361:1466-74).
De Amerikaanse justitie heeft fabrikanten van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen verzocht openheid te geven over betalingen aan artsen. Ondanks dat de wettelijke regelgeving daarover nog niet is afgerond, voldoen steeds meer bedrijven aan dit verzoek. Daardoor was het voor de Harvardonderzoekers mogelijk de namen van artsen boven water te krijgen aan wie de 5 leidende fabrikanten van heup- en knieprothesen – Biomet, DePuy, Smith & Nephew, Stryker en Zimmer – in 2007 betalingen hadden gedaan. Zij vergeleken die namen met de namen van organisatoren en sprekers bij het jaarlijks symposium van de beroepsgroep in 2008. Voor hen is het verplicht een verklaring van belangenverstrengeling af te geven. In totaal kwamen 344 artsen zowel op de lijst van de industrie als op die van het symposium voor. Bijna driekwart (245 van de 344) had de banden met de industrie gemeld. In 79,3% van de gevallen hield de betaling direct verband met het onderwerp van presentatie op het symposium. De andere 99 artsen hadden vermelding achterwege gelaten. 44 van hen ontvingen gezamenlijk meer dan 2,7 miljoen euro. Bij nog eens 16 artsen ging het om een bedrag van 9 miljoen euro: zij bespraken onderwerpen die zijdelings met heup- en knieprothesen te maken hadden. De artsen die hun banden met de industrie niet hadden gemeld werden schriftelijk gevraagd naar de reden daarvoor. Slecht 36 artsen reageerden. 14 meldden dat zij geen idee hadden dat de betaling verband hield met het onderwerp dat zij bespraken. De rest gaf aan dat ze het formulier waarmee belangenverstrengeling gemeld moest worden niet goed hadden begrepen, gaven collega’s de schuld of zeiden dat de fout bij de congresorganisatie lag. Niemand gaf aan met opzet te hebben misleid.
De auteurs concluderen dat er veel schort aan het zelf rapporteren van belangenverstrengeling. Zij zien dit op de korte termijn niet veranderen. Alleen een juridisch kader waarin verplicht wordt donaties aan artsen te melden kan volgens hen een betere zelfregulatie afdwingen.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:C367 (November
2009)
Red.: Voor de duidelijkheid in één jaar (2007) betaalden vijf Amerikaanse fabrikanten van kunstgewrichten voor "advies" ruim 203 miljoen dollar aan 1.162 Amerikaanse artsen. 147 artsen ontvingen betalingen van 2 fabrikanten, 18 van 3 en 1 arts van 4 fabrikanten. 282 betalingen waren hoger dan 100.000 dollar, 47 betalingen waren hoger dan 1 miljoen dollar en eentje zelfs ruim 7 miljoen dollar. Dit is de droge constatering en dat verschillende artsen dit niet willen weten en kenbaar willen maken is kwalijk maar nog veel kwalijker, en daar spreken de auteurs niet over, is dat een patiënt denkt dat artsen een objectief advies geven doch dat dit advies niets met de patiënt en alles met geld te maken kan hebben.