Gevaren van postmenopauzale hormonen.

Gisteren is in de Verenigde Staten door de National Institutes of Health (NIH) aangekondigd dat een medisch onderzoek naar het effect van hormoontoediening na de menopauze voortijdig is afgebroken wegens het optreden van bijwerkingen. Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum is gevraagd te helpen de oorzaken van deze bijwerkingen op te sporen. Sinds de jaren 70 is er discussie over de vraag of het gebruik van vrouwelijke hormonen na de menopauze een gunstig gezondheidseffect heeft. Het ging om vermindering van botontkalking en van het optreden van hartinfarcten (hartaanval). Dit heeft geleid tot een enorme groei van het gebruik van hormonen door vrouwen in de menopauze, met name in de Verenigde Staten. Sommige artsen bleven echter oproepen tot voorzichtigheid: er was geen placebo gecontroleerd onderzoek gedaan en zij waren bezorgd dat er een verhoogde kans op trombose en borstkanker zou zijn. Het onderzoek van de NIH, Womens’ Health Initiative moest het definitieve antwoord geven: ruim 30 000 vrouwen werden door het lot verdeeld in een groep die hormonen en een groep die placebo kreeg. Het onderzoek moest tot 2005 doorlopen, maar de Data and Safety Monitoring Board besloot het onderzoek voortijdig te staken, vanwege een 26 procent toename in borstkanker, 29 procent toename in hartinfarcten, 41% toename in beroertes (herseninfarcten) en een verdubbeling (>100%) van het aantal trombosebenen en longembolieën. Wegens het belang van de resultaten worden ze door de Journal of the American Medical Association (JAMA) reeds op internet vrijgegeven voor de officiële publicatiedatum van 17 juli. De conclusie voor de praktijk is dat het geen zin heeft aan vrouwen na de menopauze langdurig hormonen voor te schrijven ter voorkoming van hartklachten. De risico’s lijken niet zodanig dat bij vrouwen met ernstige overgangsklachten niet kortdurend hormonen kunnen worden gegeven. Een belangrijke vraag die resteert is waarom bij bepaalde vrouwen wanneer zij hormonen krijgen een hartinfarct, beroerte of trombosebeen optreedt. Om dit uit te zoeken heeft de NIH de hulp ingeroepen van onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum. Vanuit de afdelingen Klinische Epidemiologie (prof. dr F.R. Rosendaal) en Gynecologie (Dr F.M. Helmerhorst) verscheen onlangs een artikel dat juist bij vrouwen met de erfelijke afwijking factor V Leiden, de kans op een trombosebeen wanneer zij postmenopauzale hormonen gebruiken aanzienlijk verhoogd is. Inmiddels zijn vanuit de Verenigde Staten alle bloedmonsters van vrouwen die een trombosebeen, longembolie, hartaanval of beroerte doorgemaakt hebben, in Leiden aangekomen, en hopen de onderzoekers binnenkort te kunnen zeggen of genetische tests kunnen voorspellen welke vrouwen het hoogste risico lopen. Dit onderzoek wordt financieel gesteund door de Nederlandse Hartstichting. (juli 2002)

    Printen