Printen
Goed cholesterol beschermt tegen dementie.
Een hoog gehalte van HDL, het ‘goede cholesterol’, verlaagt de kans op dementie op hoge leeftijd fors. Dit hebben onderzoekers van het LUMC aangetoond bij Leidse 85-jarigen. HDL beschermt tegen dementie door aderverkalking en beroertes te voorkómen, maar ook op een andere manier, mogelijk doordat het de vorming van eiwitplaques in de hersenen tegengaat. Helaas is het HDL-gehalte nauwelijks te beïnvloeden. Deze bevindingen staan beschreven in het juninummer van Annals of Neurology. Je hebt goed cholesterol (HDL) en slecht cholesterol (LDL). Bekend is dat LDL een ongunstig effect heeft op hart- en vaatziekten en beroertes. Die zijn op hun beurt een risico voor cognitieve achteruitgang, zoals verslechtering van het geheugen en vermindering van concentratie. In een vergevorderd stadium heet dit dementie. HDL heeft daarentegen juist een gunstig effect op hart- en vaatziekten, en daarmee waarschijnlijk ook op dementie. Uit de Leidse 85-plus studie is nu gebleken dat HDL ook op een andere manier beschermt tegen dementie, onafhankelijk van het effect via hart- en vaatziekten. Dr. Ton de Craen van de afdeling Algemene Interne Geneeskunde van het LUMC: “We hebben bij 561 mensen van 85 jaar oud het gehalte totaal cholesterol, goed en slecht cholesterol en triglyceriden in het bloed bepaald. Verder hebben we gekeken of deze mensen hart- en vaatziekten hebben en of ze in het verleden een beroerte hebben gehad. Uit het onderzoek blijkt dat iemand van 85 met weinig HDL meer dan twee keer zoveel kans heeft op dementie als iemand met veel HDL. Het effect was het sterkst in de groep die nooit een beroerte heeft gehad en ook geen hart- en vaatziekten heeft: daar hadden 85-plussers met een laag HDL-gehalte bijna vier keer zo vaak dementie als leeftijdgenoten met een hoog HDL-gehalte.” “Het positieve effect van HDL op dementie zou veroorzaakt kunnen worden doordat het de vorming van eiwitafzetting in de hersenen tegengaat,” suggereert De Craen. “Deze worden vaak in verband gebracht met de ziekte van Alzheimer. Bovendien onderdrukt HDL ontstekingen, wat ook gunstig is voor de hersenen.” Volgens de Craen moeten onderzoekers in de gezondheidszorg zich meer gaan richten op mogelijkheden voor het verhogen van de hoeveelheid goed cholesterol ter voorkoming van cognitieve achteruitgang en dementie, naast het verlagen van de hoeveelheid slecht cholesterol. Helaas is HDL moeilijk te beïnvloeden. Roken vermindert de hoeveelheid goed cholesterol in het bloed een beetje, net als overgewicht. Sporten, alcohol en oestrogenen verhogen het HDL-gehalte juist weer. Publicatie: ‘Association between High-Density Lipoprotein and Cognitive Impairment in the Oldest Old’ E. van Exel, A.de Craen, J. Gussekloo, P. Houx, A. Bootsma-van der Wiel, P. Macfarlane, G. Blauw en R. Westendorp. Annals of Neurology 2002;51:716-721 (juni 2002)